Nghệ thuật giải phóng được cho con người khỏi những biên giới của chính mình, nghệ thuật xây dựng con người, hay nói cho đúng hơn, làm cho con người tự xây dựng được. (Nguyễn Đình Thi, “Tiếng nói của văn nghệ” – Theo Ngữ văn 9, tập 2, tr.15)
Từ việc giải thích nhận định, hãy viết về một tác phẩm trong chương trình Ngữ văn 9 đã giúp em xây dựng được chính mình.
Hướng dẫn làm bài:
1. Giải thích nhận định:
– Nghệ thuật nói chung, văn chương nói riêng là một lĩnh vực đặc biệt, có khả năng to lớn, kì diệu trong việc tác động đến mỗi người và toàn xã hội.
– Bản thân mỗi người thường có những hạn chế, giới hạn và ràng buộc (“biên giới của chính mình”) hoặc do nhận thức, hoặc do ý thức, cũng có khi là do hoàn cảnh, tâm lí, trình độ, do quy định của xã hội, thời đại…
– Văn chương – nghệ thuật có thể “giải phóng” con người ra khỏi những hạn chế, những giới hạn nào đó (với điều kiện không làm ảnh hưởng đến đạo lí hay những quy định chung của cộng đồng xã hội).
– Đặc biệt, nghệ thuật góp phần giúp con người tự nhận thức, “tự xây dựng”, tự bồi dưỡng và phấn đấu hoàn thiện mình một cách tự nhiên, bền vững.
2. Nghị luận về một tác phẩm văn học:
– Người viết trình bày suy nghĩ, cảm nhận về một tác phẩm văn học trong chương trình Ngữ văn 9 có đã có tác dụng giúp “giải phóng (…) khỏi những biên giới của chính mình và tự xây dựng” bản thân.
– Người viết nêu được các giá trị của tác phẩm (cả nội dung và nghệ thuật), đặc biệt là giá trị tư tưởng trong việc tác động đến cả tri thức, vốn sống và nhân cách, tâm hồn. Quá trình nghị luận cần gắn với các ý giải thích nêu trên.
– Bài làm nêu được tác động của tác phẩm đối với người viết một cách cụ thể, chân thành, sâu sắc.
