Lập dàn ý bài văn nghị luận về một nhân vật trong tác phẩm văn học

Lập dàn ý bài văn nghị luận về một nhân vật trong tác phẩm văn học.

Mở bài :

– Dẫn dắt vấn đề: giới thiệu đôi nét về tác giả (phong cách, sự đóng góp,một chi tiết trong cuộc đời có liên quan đến việc sáng tác…) và đôi nét về tác phẩm (hoàn cảnh ra đời, vị trí của tác phẩm trong toàn bộ sáng tác…)

– Giới thiệu khái quát đặc điểm của nhân vật:

– (Chuyển ý….)

Thân bài :

– Trước khi đi vào phân tích đặc điểm của nhân vật, ta có thể giới thiệu đôi nét hoàn cảnh xuất hiện của nhân vật.

– Lần lượt phân tích từng đặc điểm của nhân vật. Ta có thể sắp xếp theo một trình tự sau :

Luận điểm 1: Nêu đặc điểm 1 của nhân vật.

+ Lý lẽ 1 → “dẫn chứng”.
+ Lý lẽ 2 → “dẫn chứng”.
+ Lý lẽ 3 → “dẫn chứng”.

Luận điểm 2: Nêu đặc điểm 2 của nhân vật.

+ Lý lẽ 1 → “dẫn chứng”.
+ Lý lẽ 2 → “dẫn chứng”.
+ Lý lẽ 3 → “dẫn chứng”.

Luận điểm 1: Nêu đặc điểm 3 của nhân vật:

+ Lý lẽ 1 → “dẫn chứng”.
+ Lý lẽ 2 → “dẫn chứng”.
+ Lý lẽ 3 → “dẫn chứng”.

– Học sinh cứ tiến hành tuần tự như vậy cho đến hết các đặc điểm của nhân vật …

– Đánh giá chung về nhân vật : (hs có thể lồng vào trong quá trình phân tích trên)

Gợi ý đánh giá nhân vật:

+ Nhân vật ấy tiêu biểu cho lớp người nào trong xã hội ? tốt hay xấu… cao thượng hay thấp hèn?…

+ Bộc lộ những cảm xúc, suy nghĩ xoay quanh những đăc điểm của nhân vật…

+ Có thể nêu một vài cảm nghĩ của bản thân về tác giả trong việc xây dựng nhân vật

– Đánh giá về nghệ thuật: HS có thể đánh giá, cảm nhận về nghệ thuật xây dựng tính cách nhân vật, cách miêu tả nội tâm nhân vật, ngôn ngữ nhân vật….

Kết bài:

– Khẳng định lại đặc điểm của nhân vật…

– Liên hệ thực tế – liên hệ bản thân ….

Bài văn tham khảo:

Cảm nhận vẻ đẹp nhân vật Phương Định trong truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” (Lê Minh Khuê).

* Dàn bài gợi ý:

Mở bài:

– Giới thiệu tác giả, tác phẩm và nhân vật: Lê Minh Khuê là nhà văn nữ chuyên viết về cuộc sống chiến đấu của tuổi trẻ nơi tuyến đường Trường Sơn trong những năm chống Mĩ. Truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi là tác phẩm đầu tay của bà ngợi ca tinh thần dũng cảm của các cô gái thanh niên xung phong, của thế hệ trẻ trong những ngày mưa bom bão đạn. Trong đó, nổi bật là nhân vật Phương Định – hình tượng tiêu biểu cho thế hệ trẻ thời kì kháng chiến chống Mĩ.

Thân bài:

– Hoàn cảnh sáng tác: Tác phẩm được sáng tác vào những năm 1970 trong thời kì kháng chiến chống Mỹ vô cùng gian khổ, ác liệt, thanh niên miền Bắc lúc khí thế sôi nổi vì miền Nam “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước – Mà lòng phơi phới dậy tương lai”, lúc đó tác giả từng là chiến sĩ thanh niên xung phong ở Trường Sơn.

– Giá trị nội dung: Truyện đã khắc họa rõ nét tâm hồn trong sáng, mộng mơ cùng tinh thần lạc quan, dũng cảm, giàu nghị lực của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn – là hình ảnh đẹp của thanh niên, thế hệ trẻ Việt Nam những năm kháng chiến chống Mĩ.

Luận điểm 1: Hoàn cảnh sống và chiến đấu của Phương Định

– Xuất thân: là con gái Hà Nội, khá xinh xắn, đáng yêu, tham gia thanh niên xung phong sống giữa khói bụi Trường Sơn và bom đạn.

– Công việc: đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom nổ, “chạy trên cao điểm cả ban ngày”.

→ Hoàn cảnh sống và công việc hết sức nguy hiểm, căng thẳng, cái chết luôn rình rập.

Luận điểm 2: Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn Phương Định.

– Phương Định là một cô gái có tâm hồn trong sáng:

+ Tâm hồn trẻ trung, giàu mơ mộng:

Là cô gái trẻ người Hà Nội.
có thời học sinh hồn nhiên, vô tư.
Hay nhớ về những kỉ niệm.

+ Nhạy cảm, hay quan tâm đến hình thức:

Tự đánh giá mình là một cô gái “khá”
Biết được mình được nhiều người để ý

+ Hay mơ mộng, tìm thấy điều thú vị trong cuộc sống và trong công việc hết sức nguy hiểm:

+ Hồn nhiên, yêu đời, thích hát:

Thích hát, thuộc nhiều bài hát, còn bịa cả lời mà hát.
Dưới cơn mưa đá, cô “vui thích cuống cuồng”.

– Phương Định là một người có phẩm chất anh hùng:

+ Có tinh thần trách nhiệm cao với công việc.

Nhận nhiệm vụ phá bom nguy hiểm như một việc làm quen thuộc hàng ngày.
Hành động chuẩn xác, thuần thục

+ Dũng cảm, gan dạ. Bình tĩnh, tự tin khi thực hiện nhiệm vụ phá bom:

Ban đầu có vẻ căng thẳng, hồi hộp.
Cô cảm thấy ánh mắt các chiến sĩ đang dõi theo.

+ Rất tự trọng:

Lòng tự trọng của cô đã chiến thắng cả bom đạn.

+ Thương yêu đồng đội:

Chăm sóc Nho chu đáo.
Hiểu rõ tâm trạng lo lắng của chị Thao khi Nho bị thương.
Với đại đội trưởng, chỉ tiếp xúc qua điện thoại nhưng biết rõ cách ăn nói.
Quý trọng, cảm phục tất cả những chiến sĩ mà cô đã gặp.

→ Phương Định tiêu biểu cho vẻ đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam anh hùng thời chống mĩ cứu nước.

Kết bài:

– Nêu cảm nhận của em về nhân vật Phương Định: Gấp lại trang sách người đọc càng khâm phục hơn nữa vẻ đẹp phẩm chất của Phương Định: kiên cường, anh hùng, dũng cảm, mà cũng rất đỗi mơ mộng, tinh tế. Cô là đại diện tiêu biểu cho thế hệ thanh niên Việt Nam trong thời kì kháng chiến chống Mỹ. Chính những con người ấy đã đem hết tuổi xuân, sức trẻ để cống hiến, bảo vệ tổ quốc.

Xem thêm: