Văn học là gì?
– Văn học là bộ môn nghệ thuật, lấy con người làm đối tượng nhận thức trung tâm, lấy hình tượng làm phương thức biểu đạt nội dung và lấy ngôn từ làm chất liệu xây dựng hình tượng.
– Văn học chính là hình thái ý thức xã hội, một bộ môn nghệ thuật nhưng khác với các ngành khác nhờ đặc trưng chất liệu sáng tác văn học: ngôn từ. Ngôn ngữ văn học có tính hình tượng, được sắp xếp theo một tổ chức nhất định để ngôn từ phát huy giá trị của nó, đồng thời có tính chuẩn mực ( hàm súc và cô đọng, đa nghĩa, biểu cảm ).
– Ngôn ngữ văn học tạo nên tác phẩm và gây hiệu quả thẩm mĩ cho văn bản. Nhưng, giá trị của ngôn từ chỉ đạt giá trị tối đa khi nó được dùng đúng chỗ, đúng văn cảnh.
– Văn học có thể phân loại thành: hư cấu hoặc phi hư cấu (theo nội dung), và thơ hoặc văn xuôi (theo hình thức). Thể loại văn xuôi có thể phân loại tiếp thành tiểu thuyết, truyện ngắn và kịch bản. Các tác phẩm văn học có thể được phân loại theo từng giai đoạn lịch sử được nhắc đến, hoặc một số thể loại nội dung hoặc hành văn đặc thù (bi kịch, hài kịch, lãng mạn, gợi tình,…)
– Các định nghĩa của văn học đã thay đổi theo thời gian: đó là một “định nghĩa phụ thuộc vào văn hóa“. Ở Tây Âu trước thế kỷ 18, văn học biểu thị tất cả các cuốn sách và văn bản. Một ý nghĩa hạn chế hơn của thuật ngữ này xuất hiện trong thời kỳ Lãng mạn, trong đó nó bắt đầu phân định là các tác phẩm viết “giàu trí tưởng tượng”. Các cuộc tranh luận đương đại về những gì cấu thành nên văn học có thể được xem là trở lại với các quan niệm cũ hơn, bao quát hơn; nghiên cứu văn hóa, ví dụ, lấy làm chủ đề phân tích cả hai thể loại phổ biến và thiểu số, bên cạnh các tác phẩm kinh điển.
Định nghĩa đánh giá giá trị của văn học coi nó chỉ bao gồm những tác phẩm có chất lượng cao hoặc sự khác biệt, tạo thành một phần của truyền thống được gọi là belles-lettres (‘tác phẩm giá trị’). Kiểu định nghĩa này được sử dụng trong Encyclopædia Britannica Eleventh Edition (1910-11) khi nó phân loại văn học là “thể hiện tốt nhất của tư tưởng chuyển thể thành văn bản”. Vấn đề trong quan điểm này là không có định nghĩa khách quan về những gì cấu thành “văn học”: bất cứ thứ gì cũng có thể là văn học, và bất cứ thứ gì mà được coi là văn học đều có khả năng bị loại trừ, vì các đánh giá về giá trị có thể thay đổi theo thời gian.
Định nghĩa hình thức là “văn học” tạo ra hiệu ứng thơ ca; đó là “văn chương” hay “thi pháp” của văn học phân biệt nó với lời nói thông thường hoặc các loại văn bản khác (ví dụ, báo chí). Jim Meyer coi đây là một đặc điểm hữu ích trong việc giải thích việc sử dụng thuật ngữ này có nghĩa là tài liệu được xuất bản trong một lĩnh vực cụ thể (ví dụ: “văn học khoa học “), vì văn bản đó phải sử dụng ngôn ngữ theo các tiêu chuẩn cụ thể.[8] Vấn đề với định nghĩa chính thức là để nói rằng văn học đi lệch khỏi cách sử dụng ngôn ngữ thông thường, trước tiên phải xác định những cách sử dụng đó; điều này thật khó khăn vì “ngôn ngữ thông thường” là một phạm trù không ổn định, khác nhau tùy theo các phạm trù xã hội và trong lịch sử.
