Tác hại của lối sống nhỏ nhen, ích kỉ và thành kiến trong cuộc sống qua câu chuyện “Cái lạnh“.
- Mở bài:
– Sự ích kỉ, thành kiến dẫn đến thất bại.
– Tình yêu thương, đoàn kết, giúp đỡ nhau sẽ vượt qua mọi khó khăn, thử thách.
- Thân bài:
1. Giải thích:
– “Cái hang lạnh và sâu”: hoàn cảnh ngặt nghèo thử thách con người, là môi trường để bộc lộ bản chất con người.
– “Que củi”, “thanh củi”, “khúc củi”: tượng trưng cho những điều quý giá mà mỗi người sở hữu.
– “Đống lửa”: là điều kiện để chống lại cái lạnh, duy trì sự sống và là biểu tượng cho hơi ấm của tình người, của sự đoàn kết, chia sẻ.
– “Hành động khư khư cầm thanh củi trên tay”: sự ích kỉ, nhỏ nhen, muốn sở hữu và giữ chặt thứ mình có.
– “Khuôn mặt da đen và da trắng”: là sự khác nhau về chủng tộc; không đi chung nhà thờ: không cùng một tôn giáo, đức tin; người phụ nữ, người với bộ quần áo nhàu nát, người đàn ông nhà giàu và tên khố rách áo ôm… chỉ những con người khác biệt, đối lập về giới tính, hoàn cảnh và địa vị; mình sẽ cho thanh củi nếu có ai đó ném phần của họ vào đống lửa trước: đây là suy nghĩ đầy toan tính …những biểu hiện trên cho thấy sự kì thị, tị nạnh, đố kị, không hợp tác.
+ “Sự buốt giá trong sâu thẳm tâm hồn”: Là sự thơ ơ, vô cảm, dửng dưng, không chịu chia sẻ, cảm thông, gần gũi.
+ “Đống lửa lụi tắt”; “chết cóng”: kết cục và hậu quả của lối sống nhỏ nhen, ích kỉ.
→ Ý nghĩa của câu chuyện: phê phán sự toan tính đầy ích kỉ trong suy nghĩ và hành động. Đề cao tình yêu thương, đoàn kết và chia sẻ vượt lên trên mọi định kiến trước những hoàn cảnh khó khăn, thử thách. Sự ích kỷ luôn cần được tha thứ bởi không có hy vọng về thuốc chữa.
2. Bàn luận:
– Sai lầm trong suy nghĩ của sáu người: Phân biệt chủng tộc, tôn giáo, giàu – nghèo, đố kị, ganh ghét, ích kỉ.
– Sai lầm trong hành động: Ai cũng “nắm chặt” “một que củi nhỏ” của bản thân mà không chia sẻ, giúp đỡ, đoàn kết với những người xung quanh để tạo thành đống lửa lớn sưởi ấm cho nhau.
– Sai lầm của sáu người do họ luôn phân biệt đối xử với những người xung quanh vì người ta có màu da đen – trắng, vì không cùng tôn giáo – nhà thờ, vì giàu nghèo, …
– Chính từ sai lầm trong suy nghĩ dẫn tới sai lầm trong hành động khi gặp tình huống bất ngờ xảy ra. Họ thà chết rét chứ không chịu chia sẻ phần của mình với những người mà họ kì thị, ghét bỏ, đố kị,…
– Cuộc sống vốn tiềm ẩn nhiều khó khăn, thử thách, những hoàn cảnh ngặt nghèo ập đến bất ngờ, không lường trước được. Trong hoàn cảnh ấy, việc con người nắm tay xích lại gần nhau hình thành nguồn sức mạnh tinh thần to lớn sưởi ấm tâm hồn để vượt qua những gian lao là cần thiết.
– Sự ích kỉ, nhỏ nhen là lối sống tiêu cực, hèn hạ. Thành kiến khiến con người cách xa nhau, chúng sẽ đưa con người đến thế giới của sự cô đơn (Cái lạnh của thời tiết và hang tối có thể không là gì nếu cả sáu người biết bỏ qua những nhỏ nhen ích kỉ trong suy nghĩ và hành động, họ đã để cho cái lạnh và sự băng giá của tâm hồn đẩy đến cái chết). Đó không chỉ là cái chết về thể xác mà còn là cái chết trong tâm hồn.
– Tình yêu thương là chất keo gắn kết con người trong một mối đồng cảm, chia sẻ, không còn phân phân biệt màu da, khác biệt tôn giáo, vượt qua mọi định kiến, toan tính cá nhân.
– Tình yêu thương, sự đoàn kết, chia sẻ đùm bọc lẫn nhau trong hoàn cảnh khó khăn tạo nên sức mạnh tập thể, đưa con người vượt lên sự nhỏ nhen, tầm thường, tỏa sáng nhân cách. Trong hoàn cảnh thử thách, con người có thể phát hiện ra những khả năng tiềm ẩn giúp họ đưa bản thân mình và người khác vượt lên khó khăn và giành chiến thắng.
(Lấy dẫn chứng minh họa).
3. Bàn luận mở rộng:
– Câu chuyện khẳng định một quan niệm nhân sinh đúng đắn, tích cực: Con người cần vượt qua sự ích kỉ, khư khư giữ lợi ích của riêng mình, biết yêu thương, đoàn kết, hỗ trợ, giúp đỡ lẫn nhau trong hoàn cảnh khó khăn.
– Câu chuyện trên cho chúng ta lời khuyên khi gặp khó khăn, hoạn nạn trong cuộc sống chúng ta phải biết đoàn kết, chia sẻ và giúp đỡ nhau cùng vượt qua.
– Cuộc sống không tránh khỏi những trở ngại, thử thách. Để vượt qua, ý chí, nghị lực của con người là chưa đủ, còn cần phải có tinh thần tập thể, ý thức đoàn kết cộng đồng, sự đồng cảm sẻ chia giữa người với người.
– Phê phán lối sống ích kỉ, định kiến, vô cảm là nguyên nhân khiến người ta có những suy nghĩ và hành động sai lầm dẫn đến thất bại.
4. Làm thế nào để vượt để vượt lên sự toan tính, ích kỉ và những thành kiến:
– Nhận thức được tác hại của việc thiếu tinh thần đoàn kết và nhận ra sai lầm của lối sống hẹp hòi, ích kỉ, tư tưởng cực đoan,…
– Suy nghĩ và hành động đúng đắn, tích cực, vị tha, nhân hậu.
– Phải có tinh thần đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau để cùng vượt qua khó khăn, hoạn nạn.
– Hiểu được ý nghĩa và giá trị của cho và nhận, của tình yêu thương trong cuộc sống cùng những giá trị đạo đức, nhân văn tích cực.
– Hiểu được vai trò và sức mạnh của đoàn kết và chia sẻ, đặc biệt là trước những thử thách của cuộc sống.
– Biểu dương những người có hành động ứng xử tốt đẹp, biết đoàn kết, sẻ chia, thậm chí hi sinh bản thân vì người khác.
– Phê phán những người sống nhỏ nhen, ích kỉ, toan tính chỉ biết nghĩ đến bản thân, để cho những thành kiến trong đời sống phá vỡ những mối quan hệ và tình cảm tốt đẹp.
(Lấy dẫn chứng minh họa)
5. Liên hệ bản thân, rút ra bài học nhận thức và hành động.
– Phải nhìn cuộc sống và con người bằng đôi mắt của tình thương và sự cảm thông khi ấy con người sẽ vượt qua mọi rào cản của thành kiến, phát hiện ra những điều tốt đẹp của người khác từ đó ta sẵn lòng chia sẻ, yêu thương và đoàn kết cùng họ. Không để những toan tính cá nhân điều khiển và chi phối bản thân.
– Tu dưỡng, rèn luyện nhân cách theo chuẩn mực của đạo đức và đạo lí xã hội, lấy tình thương, lương tâm, trách nhiệm làm thước đo giá trị đời sống sẽ khiến con người có một cuộc sống thật sự có ý nghĩa, góp phần làm cho xã hội trở nên tốt đẹp.
– Cuộc sống chỉ thực sự có ý nghĩa khi con người biết sẻ chia, có tấm lòng vị tha, đoàn kết để cùng nhau nỗ lực vượt khó, chinh phục mọi thử thách để sinh tồn và phát triển.
- Kết bài:
Yêu thương, chia sẻ, hòa hợp cái riêng và cái chung sẽ giúp con người có đủ sức mạnh chiến thắng nghịch cảnh. Câu chuyện của 6 người trong hang lạnh là một bài học cảnh tỉnh chúng ta phải biết cho đi để được nhận về, biết chia sẻ để được giúp đỡ, biết yêu thương để được yêu thương, biết đoàn kết sẽ tạo nên sức mạnh. Hãy nhớ rằng: “Không ai trong chúng ta mạnh bằng tất cả chúng ta”.
Suy nghĩ về sức mạnh của sự cảm thông, chia sẻ qua câu chuyện Thuốc chữa đau buồn
