»» Nội dung bài viết:
Cấu trúc đề thi Tuyển sinh 10 môn Ngữ văn TPHCM
Cấu trúc đề thi có 3 phần gồm:
+ Đọc hiểu (3.0 điểm)
+ Nghị luận xã hội (3.0 điểm)
+ Nghị luận văn học (4.0 điểm)
Đọc hiểu
– Ngữ liệu đọc hiểu: thông thường là các văn bản (báo chí, các bài bình luận, các sách khoa học…) có nội phù hợp lứa tuổi, gắn với tình hình thời sự.
– Các yêu cầu: được tổ chức theo các mức độ tư duy từ dễ đến khó, từ mức độ nhận biết, thông hiểu đến phân tích, suy luận và đánh giá, vận dụng. Trong các câu hỏi đọc hiểu có 1 câu hỏi về tiếng Việt.
– Kỹ năng đọc hiểu:
+ Phát hiện, nhận diện, giải mã từ ngữ, chi tiết, hình ảnh.
+ Tìm các vấn đề tiếng Việt có trong văn bản.
+ Tập tóm tắt văn bản.
+ Nối kết văn bản đang đọc với văn bản khác liên quan, nối kết với thực tế cuộc sống, đưa ra quan điểm cá nhân về vấn đề đặt ra trong văn bản.
+ Sáng tạo cách thể hiện khác, đề xuất giải pháp, đặt nhan đề mới…
Nghị luận xã hội.
– Yêu cầu bài viết khoảng 500 chữ.
– Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài.
– Học sinh cần rèn luyện các thao tác lập luận gồm: giải thích, bàn luận, chứng minh,…
– Kết cấu bài nghị luận:
+ Mở bài: nêu được vấn đề.
+ Thân bài: triển khai được vấn đề.
+ Kết bài: kết luận được vấn đề.
– Yêu cầu:
+ Cần tập phân tích, xác định đúng vấn đề cần nghị luận.
+ Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm.
+ Vận dụng tốt các thao tác lập luận.
+ Kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng.
+ Rút ra bài học nhận thức và hành động.
– Các thao tác lập luận: giải thích, chứng minh, bình luận.
– Các lỗi cần tránh: Thiếu thao tác lập luận (ví dụ thiếu giải thích về vấn đề bàn luận); vận dụng các thao tác lập luận chưa hiệu quả (dẫn chứng chưa sát với vấn đề, thiếu phân tích dẫn chứng để làm rõ vấn đề, …) hoặc chưa rút ra được bài học cho bản thân thông qua việc bàn luận về vấn đề, các ý bàn luận chưa phong phú, chưa sâu sắc, còn sơ sài.
Nghị luận văn học
Học sinh được lựa chọn 1 trong 2 đề để làm bài.
Đề bài 1:
+ Yêu cầu HS tự chọn một tác phẩm (hoặc đoạn trích) thuộc chủ đề đề cho.
+ Phân tích, cảm nhận tác phẩm và chỉ ra ảnh hưởng, tác động của tác phẩm đối với bản thân mình hoặc liên hệ đến tác phẩm khác, liên hệ thực tế cuộc sống để rút ra một vấn đề văn học hoặc cuộc sống.
Đề bài 2:
+ Đề thi đặt ra một tình huống cụ thể.
+ Yêu cầu HS sử dụng kiến thức, sự trải nghiệm trong quá trình đọc để giải quyết tình huống ấy.
– Yêu cầu:
+ Vận dụng kĩ năng phân tích, cảm nhận tác phẩm văn học theo thể loại thơ, truyện làm sáng tỏ yêu cầu của đề bài.
+ Vận dụng kiến thức và trải nghiệm đọc tác phẩm để giải quyết một tình huống cụ thể.
– Lưu ý:
+ Phần nghị luận văn học, học sinh được lựa chọn 1 trong 2 đề thi.
+ Đề bài 1 yêu cầu học sinh phân tích, cảm nhận một tác phẩm hoặc đoạn trích tác phẩm cụ thể có trong sách giáo khoa, thay cho năm trước là yêu cầu thí sinh tự chọn một tác phẩm (hoặc đoạn trích) theo yêu cầu của đề. Từ đó, thí sinh chỉ ra ảnh hưởng, tác động của tác phẩm đối với bản thân hoặc liên hệ đến tác phẩm khác, liên hệ thực tế cuộc sống để rút ra một vấn đề văn học hoặc cuộc sống.
+ Đề bài 2
+ Sẽ đặt ra một tình huống cụ thể và yêu cầu thí sinh sử dụng kiến thức, sự trải nghiệm trong quá trình đọc (tự chọn tác phẩm/đoạn trích) để giải quyết tình huống ấy.
+ Học sinh tự chọn tác phẩm/đoạn trích và sử dụng kiến thức, sự trải nghiệm trong quá trình đọc để giải quyết tình huống ấy.
