Soạn bài: Khám phá kì quan thế giới: thác I-goa-du – Ngữ văn 9, Cánh diều
* Nội dung chính: Văn bản Khám phá kì quan thế giới: thác I-goa-du giới thiệu chuyến đi thám hiểm vẻ đẹp của thác I-goa-đu, một vẻ đẹp hoang dã, tuyệt vời.
1. Chuẩn bị
– Đọc trước văn bản Khám phá kì quan thế giới: thác I-goa-du và lên hệ với những danh lam thắng cảnh khác.
– Tìm hiểu một số kì quan thế giới liên quan đến di sản thiên nhiên
Trả lời:
– Vườn quốc gia Komodo của Indonesia bao gồm ba đảo lớn là Komodo, Rinca và Padar cùng nhiều đảo nhỏ hơn, với tổng diện tích 1.817 km2. Khuôn viên vườn quốc gia này được thành lập vào năm 1980 để bảo vệ con rồng Komodo. Sau đó, nó cũng là khu bảo tồn nhiều loài vật khác, bao gồm cả động vật biển. Những hòn đảo của công viên quốc gia có nguồn gốc núi lửa.
– Sông ngầm Puerto Princesa (Philippines) là dòng chảy dưới một núi đá vôi, với chiều dài 8,2 km. Cảnh quan ở đây bao gồm những nhũ đá, măng đá và hang động. Đây được xem là sông ngầm dài nhất thế giới.
– Núi Bàn là một biểu tượng của Nam Phi, cao 1.086m so với mực nước biển. Đây cũng là địa danh tự nhiên duy nhất trên hành tinh này có một chòm sao được đặt tên theo nó là Mensa, nghĩa là “bàn”.
Ngọn núi có đỉnh bằng phẳng đã trải qua 6 triệu năm xói mòn và tạo nên sự màu mỡ. Đây là vương quốc của những loài hoa nhỏ nhất trên trái đất với hơn 1.470 loài. Núi Bàn tự hào là nơi chứa nhiều loài động thực vật quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng.
– Núi Bàn là danh thắng được biết đến nhiều nhất ở Cape Town, cửa ngõ vào châu Phi.
– Jeju là một hòn đảo núi lửa ở Hàn Quốc. Đây là đảo lớn nhất và là tỉnh nhỏ nhất ở Hàn Quốc. Hòn đảo có diện tích bề mặt 1.846 km2. Tâm điểm của đảo Jeju là ngọn núi cao nhất Hàn Quốc Hallasan (đã ngưng hoạt động, cao 1.950m so với mặt nước biển). Xung quanh Hallasan còn có 360 núi lửa “vệ tinh”.
2. Đọc hiểu
* Trả lời câu hỏi giữa bài:
Câu 1 : Chú ý các thông tin chính về thác I-goa-du
Trả lời:
– Nằm ở vùng biên giới giữa hai quốc gia Nam Mỹ là Brazil và Argentina, là một kì quan thế giới được công nhận vào tháng 11 năm 2011.
– Thác Iguazu có lưu lượng dòng chảy trung bình hàng năm lớn nhất thế giới, với khoảng 275 đến 300 ngọn thác dài từ 64 đến 85m.
Câu 2 (trang 63 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): Ý nghĩa của đề mục in đậm này là gì?
Trả lời:
– Ý nghĩa của đề mục in đậm này là ca tụng sự vĩ đại của thiên đường tự nhiên thác I-goa-du, một vẻ đẹp tuyệt mĩ, một kì quan của thế giới.
Câu 3: Tìm hiểu nghĩa của cụm từ “thuỷ, lục, không quân”
Trả lời:
– Thuỷ quân: là quân đội chiến đấu ở tàu chiến, thuyền chiến và chuyên đánh nhau trên mặt sông, mặt biển.
– Lục quân: là lực lượng quân sự chiến đấu chủ yếu chiến đấu trên bộ.
– Không quân: Không quân là một thành phần biên chế của quân đội là lực lượng giữ vai trò quan trọng, được tổ chức để tác chiến trên không; có hỏa lực mạnh, tầm hoạt động xa và là phần cơ động nhất của quân đội.
→ Thuỷ, lục, không quân là sự kết hợp của là sự kết hợp của ba chiến quân: thuỷ quân, lục quân, không quân.
Câu 4: Có những trải nghiệm gì ở thác I-goa-du?
Trả lời:
Những trải nghiệm ở thác I-goa-du:
– Đi bộ vuyên rừng, thưởng thức ẩm thực và trải nghiệm văn hoá.
– Đi thăm các vườn chim, khu quần tụ muông thú ở Bra-xin; đạp xe xuyên lối mòn của hai quốc gia; bay trên trực thăng ngắm hồ thuỷ điện I-tai-bu; chơi trò dù lượn, tung mình nhảy khỏi máy bay trực thăng, bung dù rồi thung thăng bay trên bầu trời.
– Đi thuyền xuyên qua các ngọn thác cao lao thẳng vào phía “Họng quỷ”.
Câu 5: Từ đề mục in đậm, dự đoán nội dung của phần này.
Trả lời:
– Từ đề mục in đậm, dự đoán nội dung của phần này: đó là cảnh vượt thác I-goa-du như đi vào họng quỷ đầy thách thức và mạo hiểm
Câu 6 : Vì sao gọi đây là đi vào “Họng quỷ”?
Trả lời:
Gọi đây là đi vào “Họng quỷ” vì ngoài việc giống về hình dáng, cái kì quan địa huyệt/huyệt thuỷ ấy còn phát ra âm thanh của tiếng nước gào thét như âm thanh cuộc nộ của muôn vàn con quỷ.
Câu 7: Chú ý bút pháp miêu tả của tác giả.
Trả lời:
– Sử dụng biện pháp tu từ so sánh: “trong hoàng hôn lênh láng như rót mật”; “Nước từ trời cao đổ xuống như ai đó hắt chậu nước lớn…”; “toàn thân lạnh buốt ướt như chột lột” …
→ gợi cho người đọc quang cảnh thác nước I-goa-du một cách sinh động, hấp dẫn.
– Sử dụng các động từ mạnh: gầm thét, lao thẳng, rót thẳng,
→ gợi cho ta hình dung một “Họng quỷ” đầy nguy hiểm nhưng cũng đầy lí thú.
Câu 8. Chú ý các con số.
Trả lời:
– Cao 82 mét.
– Rộng 150 mét.
– Dài 700 mét.
→ Khẳng định sự khổng lồ và đặc biệt của thác I-goa-du.
Câu 9: Câu văn nào nêu lên suy nghĩ của tác giả?
Trả lời:
– Câu văn nêu lên suy nghĩ của tác giả: “Cuộc đời không chỉ là dấu cộng của những hơi thở suốt dọc dài kiếp sống, mà quan trọng hơn, nó còn là những giây phút mà thiên nhiên lộng lẫy và con người tử tế đã khiến bạn phải nín thở rưng rưng.”
* Trả lời câu hỏi cuối bài:
Câu 1: Văn bản “Khám phá kì quan thế giới: thác I-goa-du” gồm mấy phần? Xác định nội dung thông tin của từng phần và cả bài văn?
Trả lời:
Văn bản “Khám phá kì quan thế giới: thác I-goa-du” gồm 4 phần:
– Phần 1 (từ “Thác nước khổng lồ” đến “mét khối”): Giới thiệu chung về thác nước I-goa-du.
– Phần 2 (từ “Từ năm 1541” đến “khá kinh hoàng!”): Giới thiệu về vẻ đẹp tuyệt vời, sự vĩ đại mang tính kỉ lục của thác nước I-goa-du.
– Phần 3 (từ “Sau khi đi bộ” đến “du khách tới I-goa-du”): Tả cảnh vượt thác như lao vào “họng quỷ” của du khách.
– Phần 4 (Còn lại): Cảm nhận của tác giả và du khách sau khi vượt thác.
Câu 2: Xác định mục đích của văn bản. Người viết đã triển khai nội dung làm sáng tỏ mục đích ấy như thế nào?
Trả lời:
– Mục đích của văn bản Khám phá kì quan thế giới: thác I-goa-du: Cung cấp cho người đọc những thông tin về thác nước I-goa-du, một kì quan thiên nhiên thế giới.
– Người viết đã triển khai nội dung làm sáng tỏ mục đích ấy bằng việc miêu tả cảnh đẹp của thác nước khi đi bộ, đi trên không và đặc biệt là việc đi thuyển qua các ngọn thác cao để vào trung tâm thác nước kì vĩ, nguy hiểm như lao thăng vào “họng quỷ”
Câu 3: Phân tích đặc điểm và giá trị của thác I-goa-du.
Trả lời:
– Được xem là một trong những kỳ quan thiên nhiên vĩ đại của thế giới, thác nước I-goa-du tựa như một viên ngọc quý nằm lọt thỏm giữa cánh rừng nhiệt đới xanh tốt quanh năm. Vào mỗi mùa trong năm, dòng nước ở đây lại có sự thay đổi về lưu lượng nhưng đều tạo nên cảnh quan hùng vỹ và tráng lệ. Nhìn từ xa, I-goa-du giống như một dải lụa trắng xóa và mềm mại mà tạo hóa đã vô tình vắt lên vách đá nơi đây.
– Du lịch thác nước I-goa-du, bạn sẽ được trải nghiệm rất nhiều hoạt động thú vị và hấp dẫn. Bạn có thể đi bộ trên cây cầu nằm giữa dòng thác, đi trực thăng hoặc chèo thuyền để khám phá được vẻ đẹp hùng vỹ của I-goa-du.
– Không chỉ có vậy, đến với thác I-goa-du, bạn còn có cơ hội khám phá hệ sinh thái động thực vật vô cùng phong phú và đa dạng. Vườn quốc gia này có những con đường mòn đi xuyên rừng tuyệt đẹp du khách có thể trải nghiệm và chinh phục.
Câu 4: Phân tích nghệ thuật miêu tả của tác giả thể hiện trong văn bản, dẫn ra một số câu văn giàu hình ảnh giúp người đọc như được chứng kiến con thác cùng tác giả.
Trả lời:
– Để miêu tả vẻ đẹp kì quan của thác I-goa-du, tác giả đã sử dụng kết nhiều biện pháp nghệ thuật như nhân hoá, so sánh, đặc biệt sử dụng nhiều câu văn giàu hình ảnh.
– Một số câu văn giàu hình ảnh: “Dọc đường, các loài chim tolớn bay rợp trời, cầy hương, kỳ đà, nhiều loài hoang dã quý hiếm nhởn nhơ chơi”; “Dòng nước biên thuỳ lạnh ngắt, cây xanh trùm phủ từ dốc cao xuống sát mép ước”; “Tàu chao đảo, nước xoáy làm tất cả xoay vòng, rồi lòng thuyền bị nước té ngập quá mắt cá chân người”; “Tiếng nước gầm thét ào ào như có muôn vàn con quỷ gào thét”; “Tất cả nín thở, lên gồng, vài trăm ngọn thác thi nhau gào thét. Toàn thân lạnh buốt, ướt như chuột lột. Biển nước cuồn cuộn, giót thẳng vào cơ thể bạn. Sức nước quả là vô biên, nếu tàu không biết tự cân bằng như con lật đật, nếu không kịp thời thoát ra ngay lập tức, thì chắc chắn tất cả sẽ lật úp”.
Câu 5: Các hình ảnh trong văn bản có tác dụng bổ sung thông tin và khơi gợi cảm xúc của người đọc như thế nào?
Trả lời:
Các hình ảnh trong văn bản giúp người đọc có cái nhìn rõ nét hơn về sự hùng vĩ cũng như nên thơ của thác nước I-goa-du, từ đó chúng ta càng muốn khám phá, trải nghiệm và hoà mình vào thiên nhiên nơi này.
Câu 6. Ở Việt Nam có những thác nước nổi tiếng nào? Em hãy tìm hiểu thông tin về một con thác mà em thích để giới thiệu với mọi người.
Trả lời:
– Ở Việt Nam có những thác nước nổi tiếng:
+ Thác Bản Giốc – Cao Bằng.
+ Thác Dambri – Lâm Đồng.
+ Thác Pongour – Lâm Đồng.
+ Thác Dray Nur – Đắk Lắk.
+ Thác Mây – Thanh Hóa.
+ Thác Voi – Đà Lạt.
+ Thác Yang Bay – Khánh Hòa.
– Thông tin về thác Bản Giốc – Cao Bằng.
+ Thác Bản Giốc thuộc xã Đàm Thuỷ, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng, nằm trên dòng chảy của sông Quây Sơn.
+ Đây là một trong những thác nước đẹp nhất Việt Nam và nó được đánh giá là một trong 7 thác nước đẹp nhất thế giới.
+ Thác gồm có 2 phần: thác Cao là thác phụ vì lượng nước ít, thác Thấp là thác chính nằm trên cột mốc biên giới Việt Trung. Theo hiệp ước 1999, phần thác phụ hoàn toàn thuộc về Việt Nam, phần thác chính chia đôi.
+ Với góc độ toàn cảnh từ xa, thác nước đổ xuống tạo một vùng bọt nước trắng xoá, mang cho ta cảm giác hoang sơ nhưng vô cùng tráng lệ. Phần giữa con thác, một mô đá nhô lên, được bao phủ bởi những cành cây khô đã xẻ dòng nước thành ba luồng như ba dải lụa trắng vắt ngang núi rừng.
+ Dưới chân thác là một dòng sông rộng, mặt nước phẳng lặng như gương. Nơi hai bên bờ là những thảm cỏ trong trẻo còn đọng hơi sương, từng vạt rừng rậm xanh ngắt. Thắng cảnh này quả thật là một chốn tiên bồng có thực tại trần gian.
