Soạn bài: Ôn dịch, Thuốc lá (Nguyễn Khắc Viện)

Soạn bài: Ôn dịch, Thuốc lá (Nguyễn Khắc Viện)

I. Đọc – hiểu chú thích:

1. Tác giả: Nguyễn Khắc Viện

Nguyễn Khắc Viện là một bác sĩ nhi khoa và bác sĩ các bệnh nhiệt đới. Ông học tại Pháp và có nhiều cống hiến to lớn đối với nền y học Việt Nam và thế giới. Với những cống hiến của ông trong nền y học, ông được Viện hàn lâm Pháp trao tặng giải thưởng Grand prix de la Francophonie (năm 1992). Năm 1997, Nhà nước Việt Nam trao tặng cho ông Huân chương Độc lập hạng nhất. Ngày 1 tháng 9 năm 2000, Chủ tịch nước đã quyết định truy tặng Giải thưởng Nhà nước cho cuốn “Việt Nam, một thiên lịch sử”.

2. Tác phẩm:

– Xuất xứ: trích trong bài viết “Từ thuốc lá đến ma túy”
– Phương thức biểu đạt: nghị luận + thuyết minh
– Nội dung: Khói thuốc lá tàn phá sức khỏe của con người. Không chỉ đối với người nghiện mà còn đối với mọi người xung quanh. Nạn thuốc lá làm suy giảm đáng kể đối với sự phát triển của nền kinh tế đất nước, là nguyên nhân dẫn đến các tệ nạn xã hội khác.
– Bố cục: 3 phần:

II. Đọc – hiểu văn bản:

1. Tác hại của hút thuốc lá đối với cá nhân người hút, người nghiện hút:

Tác giả so sánh ôn dịch thuốc lá với những đại dịch nào? So sánh như thế có tác dụng gì?

+ So sánh ôn dịch thuốc lá với dịch hạch, thổ tả, đại dịch AIDS. So sánh như vậy để gây sự chú ý cho người đọc, khiến cho họ có thể ngạc nhiên. Bởi trong tâm lí xã hội, vì quá quen thuộc với hiện tương hút thuốc lá nên không nhận rõ tác hại khủng khiếp của nó. Tác giả, bằng phép so sánh đơn giản lập tức gây được sự chú ý của người đọc.

Tại sao nhan đề lại viết: “Ôn dịch, thuốc lá”? Dấu phấy đặt ở đây có ý nghĩa gì?

+ Đây là một cách nhấn mạnh và mở rộng: Ở đây, tác giả không chỉ muốn nói thuốc lá. Hút thuốc là ôn dịch nguy hiểm và khó trừ mà còn tỏ thái độ lên án. Nó chẳng khác gì một ôn dịch, có tính lây lan mạnh trong cộng đồng và giết chết hàng loạt con người.

+ Thuốc lá gây viêm phế quản, gây ung thư vòm họng, ung thư phổi,…cho người hút thuốc lá. Thuốc lá tấn công con người như giặc ngoại xâm gặm nhấm từ từ mà đáng sợ.

Việc tác giả tiếp tục so sánh tác hại của thuốc lá bằng cách dẫn lời của Trần Hưng Đạo như trên có tác dụng gì?

+ Tác giả so sánh việc hút thuốc lá sẽ gây tác hại cho cơ thể, cho sức khoẻ cho người hút, người nghiện như là loại giặc gặm nhấm từ từ, chắc chắn, mà khó gỡ. Thậm chí không phương cách chữa trị căn bệnh ấy. Người nghiện đành phải cam chịu thất bại, nước mất nhà tan mắc bệnh hiểm nghèo, thậm chí chết non. Thực sự, thuốc lá còn đáng sợ hơn giặc ngoại xâm. Nó từ từ giết chết sinh lực con người mà con người không có ý thức chống lại nó. Thuốc lá thực sự là một địa dịch đối với toàn thể nhân loại.

2. Thuốc lá đối với sức khoẻ cộng đồng và những tệ nạn xã hội khác:

Hút thuốc lá làm ô nhiễm môi trường, làm ảnh hưởng đến mọi người xung quanh. nạn hút thuốc lá còn gây tác hại về đạo đức. Đó là nguyên nhân trực tiếp dễ dàng dẫn đến những tệ nạn xã hội khác.

Khói thuốc lá đã đem lại những nguy hiểm gì cho cơ thể người hút? Nhận xét cách trình bày của tác giả về vấn đề này.

+ Khói thuốc lá khi đi vào phổi làm lông mao ngừng hoạt động gây ho hen và viêm phế quản, gây viêm họng, ung thư phổi, cao huyết áp, nhồi máu cơ tim, viêm dạ dày, .. Khói thuốc lá là nguyên nhân trự tiếp gây nên nhiều bệnh ung thư ở con người.

+ Cách trình bày của tác giả từ nhỏ đến lớn, từ trong ra ngoài rất tỉ mỉ, chi li, cụ thể.

Câu: “Có người bảo: Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi! được đưa ra như một dẫn chứng, một tiếng nói khá phản bác của con nghiện có ý nghĩa gì?

+ Nó chứng tỏ sự vô trách nhiệm trước gia đình, người thân, trước cộng đồng của người hút thuốc là. Đó là câu nói chống chế của những kẻ ngu ngốc đang từng ngày giết chết mình và những người thân xung quanh.

Tác giả phản bác lại ý kiến đó bằng những lập luận và dẫn chứng như thế nào?

+ Đó là những kẻ đầu đôc cuộc sống con người. Khói thuốc làm ô nhiễm môi trường, tác hại đến những bà mẹ, bào thai, gây tác hại về đạo đức. Người hút thuốc nêu gương xấu trong giáo dục trẻ em. Từ thuốc lá đến ma túy là con đường tất yếu.

Ở đoạn cuối, người viết dẫn chứng về các chiến dịch chống hút thuốc lá ở các nước trên thế giới với nhiều hình thức phong phú để làm gì?

Cho thấy tầm quan trọng bảo vệ sức khoẻ con người- Vấn đề của toàn cầu, giữ bầu không khí trong lành.

* Liên hệ giáo dục: Quyết tâm không hút thuốc lá và vận động người thân, hàng xóm không hút thuốc lá. Người hút nên từ bỏ.

III. Luyện tập:

Hãy viết một bài văn kêu gọi mọi người hạn chế và bài trừ nạn hút thuốc lá trong cộng đồng.

Đoạn văn:

Ôn dịch thuốc lá đe dọa sức khỏe và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS. Thuốc lá chứa rất nhiều chất độc hại cho cơ thể. Hút thuốc lá gây ảnh hưởng đến sức khỏe cả người hút lẫn người hít phải. Tỉ lệ thanh thiếu niên hút thuốc ở nước ta rất cao và gây nhiều hệ quả như trộm cắp, phạm tội. Cần phải có chiến dịch chống thuốc lá từ sự chung tay của tất cả mọi người.

• Suy nghĩ về những tác hại của khói thuốc lá qua bài “Ôn dịch, thuốc lá” của giáo sư Nguyễn Khắc Viện