Thơ vịnh sử là gì?
Thơ vịnh sử là thơ ca vịnh sự kiện và nhân vật lịch sử. Bài thơ vịnh sử nổi tiếng đầu tiên trong lịch sử văn học Trung Quốc là của Ban Cố đời Hán, viết về sự tích nàng Đề Oanh xin chịu tội thay cha, lấy Vịnh sử làm tên bài thơ. Nhưng thơ vịnh sử có thể bắt đầu sớm hơn từ trong Kinh Thi, Li Tao.
Sau Ban Cố, thơ vịnh sử ngày càng nhiều, trong Văn tuyển của Tiêu Thống đã có mục Vịnh sử, chọn 21 tác phẩm của 9 người. Về sau thơ vịnh sử sử dụng những tên gọi khác như thuật cổ, hoài cổ, lãm cổ, cảm cổ, cổ hứng,…
Thơ vịnh sử không giản đơn là kể lại sự tích lịch sử hay nhân vật lịch sử, mà chủ yếu là thể hiện nhận thức, chí hướng, tình cảm của người viết, có khi là đồng tình, ngợi ca, có khi là bộc lộ lí tưởng, hoài bão, có khi là bình luận, cảm khái,… và thường là liên hệ sâu sắc với thời đại nhà thơ đang sống.
Thơ vịnh sử Việt Nam bắt đầu từ đời Trần với một số bài thơ của Trần Thuyên (Trần Anh Tông), nở rộ trong thơ đời Lê như thơ của Lê Thánh Tông, thơ Hồng Đức quốc âm thi tập,..
