Ôn tập kiến thức.
Câu 1. Hãy lập bảng tóm tắt luận đề, luận điểm, lí lẽ, bằng chứng, mục đích của người viết trong các văn bản nghị luận đã học trong bài.
Trả lời:
| Một cây bút và một quyển sách có thể thay đổi thế giới. | Người trẻ và những hành trang vào thế kỉ XXI. | Công nghệ AI của hiện tại và tương lai. | Hình tượng con người chinh phục thế giới trong “Ông già và biển cả”. | |
| Luận đề | Một cây bút và một quyển sách có thể thay đổi thế giới. | Người trẻ và những hành trang vào thế kỉ XXI. | Công nghệ AI của hiện tại và tương lai. | Hình tượng con người chinh phục thế giới. |
| Luận điểm | Ma-la-la đại diện cho mọi người đứng lên đòi sự bình đẳng cho nữ giới. Tầm quan trọng của bút và sách.
Tất cả mọi người cần đứng lên đòi sự công bằng.
| Người trẻ cần chuẩn bị hành trang tri thức cho mình. Không chỉ học kiến thức chuyên ngành mà còn trau dồi tri thức của ngành liên quan.
Thái độ là hành trang không thể thiếu.
| Trí tuệ nhân tạo đang ngày càng phát triển và được sử dụng phổ biến, rộng rãi.
AI hỗ trợ hệ thống cổng thông tin chính phủ.
AI hỗ trợ nhận diện khuôn mặt.
Hỗ trợ ngành Vận tải không người lái, điển hình là ô tô không người lái. | Hình tượng nhân vật ông lão đánh cá – biểu tượng của con người chinh phục thiên nhiên.
Ý chí và sức chịu đựng trước khó khăn, thử thách của ông lão đánh cá.
|
| Lí lẽ, dẫn chứng | Ma-la-la đứng lên kêu gọi:
– Anh chị em…. – Tôi cất tiếng….
Sức mạnh của giáo dục khiến họ sợ hãi.
Họ sợ phụ nữ.
Chúng tôi kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới….
| Kiến thức cốt lõi của ngành là quan trọng và tất yếu. Kiến thức cốt lõi của ngành là quan trọng và tất yếu.
Thiếu kỹ năng làm việc là vấn đề.
Ba khối kĩ năng trọng yếu cho sinh viên.
Thái độ mà người trẻ cần có.
| AI có khả năng tự thực hiện những nhiệm vụ mà bình thường phải sử dụng trí tuệ.
AI là chìa khóa dẫn tới việc cải tiến, cải cách hành chính hiệu quả, triệt để..
AI được ứng dụng trong việc xác minh, nhận diện gương mặt.
Ứng dụng AI vào vận tải tự động, điển hình là oto không người lái. | Để chiến thắng được sức mạnh khổng lồ thì ông lão phải vận dụng hết kinh nghiệm, trí thông minh….
Cuộc chiến giữa ông lão với con cá là cuộc chiến ngoan cường.
Sau nhiều ngày bị con cá kéo trên biển nhưng ông lão không bỏ cuộc.
Ông đã chiến thắng và bắt được con cá nhờ lòng mưu trí và dũng cảm. |
Cụ thể:
Văn bản:
Một cây bút và một quyển sách có thể thay đổi thế giới.
– Luận đề: Vai trò của việc học và quyền lợi về một đất nước.
– Luận điểm 1: Nêu lí do và khẳng định quyền lợi.
- Lí lẽ, dẫn chứng:
+ “Hôm nay là ngày của tất cả mọi phụ nữ, mọi thanh thiếu niên nam nữ đã cất cao tiếng nói để bảo vệ quyền lợi của mình”.
+ “Tôi cất tiếng – không phải để thét lên, mà để người ta nghe thấy tiếng nói của những người không có tiếng nói.”
+ …
– Luận điểm 2: Đưa ra các nguyên nhân nhằm thuyết phục người đọc, người nghe.
- Lí lẽ, dẫn chứng:
+ “Ở Ấn Độ, nhiều em bé vô tội và nghèo khổ vẫn là nạn nhận của tệ lạm dụng lao động trẻ em.”
+ “Ở Nigeria, nhiều trường học bị tàn phá.”
+ Người dân ở Áp-ga-nít-xtan suốt nhiều thập kỉ qua đã phải chịu thiệt thòi vì những rào cản của chủ nghĩa cực đoan.
+ …
– Luận điểm 3: Lời kêu gọi.
- Lí lẽ, dẫn chứng:
+ “Chúng tôi kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới rằng tất cả các thỏa thuận hòa bình phải hướng đến bảo vệ quyền lợi của phụ nữ và trẻ em […]
+ “Chúng tôi kêu gọi tất cả các chính phủ hãy đảm bảo giáo dục bắt buộc miễn phí cho tất cả các trẻ em trên toàn thế giới.
+ ….
– Mục đích: Văn bản viết ra nhằm đòi quyền lợi được đi học của các bé gái, quyền được sống trong một đất nước hòa bình và bình đẳng.
Văn bản:
Người trẻ và những hành trang vào thế kỉ XXI.
– Luận đề: Người trẻ cần mang theo những hành trang gì để bước vào thế kỉ XXI
– Luận điểm 1: Chuẩn bị hành trang tri thức.
- Lí lẽ, dẫn chứng:
+ “Đối với bất cứ ngành nào, kiến thức cốt lõi của ngành là đương nhiên… tương tác với nhau”.
+ “Ngoài kiến thức chuyên ngành, người trẻ còn cần trang bị khối kiến thức chung mà bất cứ…. cũng cần phải có”.
+ “Khối các môn học cốt lõi mà sinh viên trong thế kỉ XXI cần có là tiếng mẹ đẻ, ngôn ngữ toàn cầu (tiếng Anh), Nhân văn, Toán, Kinh tế… Trách nhiệm dân sự”.
+ “Khối kiến thức chung liên ngành… phá rừng…)”
– Luận điểm 2: Chuẩn bị hành trang về kĩ năng.
- Lí lẽ, dẫn chứng:
+ “Thiếu kĩ năng làm việc ở người trẻ khi tham gia thị trường…. nhiều quốc gia”.
+ “P21 đưa ra ba khối kĩ năng trọng yếu tố… bất định”.
– Luận điểm 3: Hành trang thái độ.
- Lí lẽ, dẫn chứng:
+ “Chúng ta có thể lường trước sự bất định đến từ đâu… trước sự bất định”.
– Mục đích: Khẳng định sự bất định của thế giới trong tương lai và nhắc nhở người trẻ về việc chuẩn bị những hành trang (tri thức, kĩ năng, thái độ) cho thế kỉ mới.
Văn bản:
Công nghệ AI của hiện tại và tương lai.
– Luận đề: Công nghệ AI có tác động như thế nào đối với hiện tại và tương lai.
– Luận điểm 1: hỗ trợ hệ thống cổng thông tin chính phủ.
- Lí lẽ, dẫn chứng:
+ là chìa khóa để tiến đến cải tiến, cải cách hành chính hiệu quả, triệt để, giúp thay đổi đáng kể và giải quyết nhiều vấn đề quản lí và điều hành.
+ Việc vận dụng AI vào hệ thống chatbot, điều này cho phép người dân truy vấn thông tin và nhận được câu trả lời nhanh chóng.
– Luận điểm 2: hỗ trợ nhận diện khuôn mặt.
- Lí lẽ, dẫn chứng:
– Lí lẽ bằng chứng 2: một ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào việc xác minh đặc tính gương mặt, máy tính tự động xác định…
– Luận điểm 3: hỗ trợ ngành Vận tải.
- Lí lẽ, dẫn chứng:
– Lí lẽ bằng chứng 3: tạo ra các ứng dụng trên những phương tiện vận tải tự lái, điển hình là ô tô; giúp tự lái xe an toàn và xử lí thông minh.
– Mục đích: Khẳng định vai trò của công nghệ AI đối với cuộc sóng và nhắc nhở người trẻ chuẩn bị hành trang bước vào tương lai.
Văn bản:
Hình tượng con người chinh phục thế giới trong “Ông già và biển cả”.
– Luận đề: Hình tượng con người kiên định, mạnh mẽ chinh phục thế giới trong “Ông già và biển cả”.
– Luận điểm 1: Những khó khăn mà ông lão phải trải quả.
- Lí lẽ, dẫn chứng:
+ Để chiến thắng được sức mạnh khổng lồ của thiên nhiên, ông lão phải vận dụng hết kinh nghiệm, trí thông minh, lòng dũng cảm của một ngư dân sống cả đời trên biển.
+ Ngày thứ ba, con cá bắt đầu mệt mỏi và dần khuất phục ông lão. Ông lão đã quá già, lại cộng thêm quá mệt mỏi vì suốt hai ngày đêm bị con cá kéo chạy dọc ngang trên biển, chỉ ăn mộ chút cá sống, uống nước cầm hơi…
+ …
– Luận điểm 2: Thành quả ông lão nhận được sau những cố gắng.
- Lí lẽ, dẫn chứng:
+ Ông lão đã chiến thắng: bắt được con cá kiếm khổng lồ. Đối với ngư dân, bắt được cá, mà cá càng to thì niềm vinh dự, lòng kiêu hãnh càng lớn…
+ Ông già Xan-ti-a-gô là biểu tượng hùng vĩ của con người chinh phục biển cả, một mình đơn độc bắt cá và chống trả lũ cá mập khát máu…
+ …
– Mục đích: Nhắc nhở và truyền sức mạnh cho thế hệ trẻ về tinh thần, ý chí và lòng kiên định của mình khi đứng trước thiên nhiên, đứng trước những khó khăn thử thách.
Câu 2. Theo bạn, điều gì làm nên sự hấp dẫn, thuyết phục cho nhan đề của văn bản nghị luận?
Trả lời:
– Điều làm nên sự hấp dẫn, thuyết phục cho nhan đề của văn bản nghị luận là nhờ có các luận lí lẽ dẫn chứng.
Câu 3. Yếu tố thuyết minh, tự sự, miêu tả có tác dụng như thế nào đối với văn bản nghị luận?
Trả lời:
– Yếu tố thuyết minh, tự sự, miêu tả giúp cho các văn bản nghị luận trở nên hấp dẫn, rõ nét, chính xác, tin cậy và thuyết phục người đọc, người nghe hơn.
Câu 4. Bạn hãy ghi lại những cách mở bài, kết bài ấn tượng mà bản thân và các bạn đã thực hiện khi viết bài nghị luận về một vấn đề xã hội.
Bài làm 1:
Nghị luận về ý chí của con người.
– Mở bài: “Chỉ cần có ước mơ đủ lớn, ý chí sẽ đưa bạn đến thành công”. Quả đúng là như vậy, khi bạn dám ước mơ, dám đặt ra mục tiêu lý tưởng cho mình thì chắc chắn ý chí sẽ là liều thuốc tiếp thêm sức mạnh để bạn chạm tay tới cánh cửa thành công. Sau khi học xong hai văn bản “Hê-ra-clét đi tìm táo vàng” và “Chiến thắng Mtao Mxây” đã cho ta thấy rằng sức mạnh ý chí đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với mỗi con người.
– Kết bài: “Không có số phận, chỉ có những quyết định của con người làm nên số phận mà thôi”. Quả đúng là như vậy, những tấm gương vượt lên số phận chính mình chính là những tấm gương sáng mà chúng ta cần noi theo. Chính những suy nghĩ và hành động đúng đắn của những tấm gương vượt lên trên số phận đã giúp họ khẳng định giá trị của bản thân mình rằng họ không thua kém bất kì ai trong thế giới rộng lớn này.
Bài làm 2:
Nghị luận về sự thành công.
– Mở bài: Khi sinh ra, bản năng sinh tồn là cái mà mỗi con vật có được. Chúng có thể đứng lên bằng chính đôi chân mình có thể chạy nhảy. Tạo hoá đã ưu ái ban cho chúng những khả năng kì diệu đó. Nhưng con người thì khác khi sinh ra tiếng khóc chào đời là tất cả những gì họ có được. Tiếng oa oa cất lên chỉ đơn giản cho mọi người biết một mầm sống mới đã ra đời. Nhưng mầm sống đó sẽ ra sao? Và tương lai của nó sẽ như thế nào. Cuộc sống phía trước là của chính nó và do nó quyết định. Giống như một nhà triết học đã nói: “Mỗi con vật khi sinh ra đều là tất cả những gì nó có. Chỉ có con người là ngay từ thuở lọt lòng thì chẳng là gì cả. Nó làm thế nào thì nó sẽ trở thành như thế ấy, và nó phải làm bằng tự do của chình nó Tôi chỉ có thể trở thành kẻ do chính tôi làm ra”.
– Kết bài: Cố gắng hết sức và không ngừng nỗ lực, hai tiền đề này sẽ mang ánh sáng thành công đến với bạn, bởi “Thành công chỉ đến khi chúng ta cố gắng hết sức và không ngừng hoàn thiện bản thân mình”. Từ đó, khi bạn đạt được thành công mình mong muốn, bạn đã khẳng định được bản thân trong cuộc đời, hơn thế nữa bạn còn góp phần giúp cho gia đình và xã hội ngày một tươi đẹp hơn.
Câu 5. Khi trình bày ý kiến, đánh giá về một vấn đề xã hội, cần lưu ý điều gì để phản hồi hiệu quả các ý kiến trái chiều của người nghe?
Trả lời:
Khi trình bày ý kiến, đánh giá về một vấn đề xã hội, để phản hồi hiệu quả các ý kiến trái chiều của người nghe chúng ta cần:
– Xác định rõ mục đích và ý kiến trái chiều.
– Lí giải hậu quả của ý kiến trái chiều đó, đồng thời đưa ra các lí lẽ, dẫn chứng đúng đắn để thuyết phục người nghe.
Câu 6. Giải thích nghĩa của từ được in đậm trong câu sau. Tìm thêm ít nhất năm kết hợp từ có chứa từ này.
Trả lời:
– “niềm”: lòng tưởng nhớ, nghĩ đến cũng có thể dùng để chỉ từng tâm trạng, trạng thái tình cảm cụ thể mà con người trải qua.
– Kết hợp với từ “niềm”: niềm vui, niềm tin, niềm hi vọng, niềm vinh hạnh, niềm tự hào.
Câu 7. Theo bạn, việc chủ động chuẩn bị những hành trang vào tương lai có ý nghĩa gì đối với các bạn trẻ hiện nay?
Trả lời:
Theo em, việc chủ động chuẩn bị những hành trang vào tương lai có ý nghĩa quan trọng đối với các bạn trẻ hiện nay:
– Giúp các bạn tự tin và chủ động hơn.
– Hình thành những kĩ năng, kiến thức, thói quen cần có để phục vụ bản thân, gia đình và cộng đồng.
– Luôn chủ động trước mọi tình huống, thách thức của thời đại, xã hội.
– Không bị lạc hậu và thụt lùi với thời cuộc.
