Kí sự là gì?
Kí sự là một thể thuộc loại kí nhằm ghi chép lại một câu chuyện, một sự kiện tương đối hoàn chỉnh. Kí sự viết về những sự việc, con người có thật mà tác giả trực tiếp chứng kiến; sử dụng nhiều biện pháp và phương tiện biểu đạt nghệ thuật…
Ký sự có quy mô tương ứng với truyện ngắn hoặc truyện vừa. Ký sự có những đặc điểm chung với bút ký như: viết về người thật việc thật mà tác giả trực tiếp chứng kiến ; cốt truyện khống chặt chẽ như trong truyện ; sử dụng nhiều biện pháp và phương tiện biểu đạt nghệ thuật,… So với bút kí, tuỳ bút, phần bộc lộ cảm nghĩ của tác giả hoặc những yếu tố liên tưởng, nghị luận ở kí sự thường ít hơn. Tuy nhiên khi viết kí sự, cùng với những ghi chép khách quan, tác giả vẫn có thể bộc lộ cảm nghĩ, thái độ của chính mình.
“Ký sự Cao Lạng” của Nguyễn Huy Tưởng, hoặc “Thượng kinh ký sự” (Ký sự lên kinh đô) của Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác là những ký sụ tiêu biểu.
Ký sự có cốt truyện hoàn chỉnh hoặc tương đối hoàn chỉnh, cũng là loại thể có yếu tố trữ tình và chính luận, nhưng khuynh hướng của tác giả được toát ra từ tình thế và hành động. Yếu tố phi cốt truyện của những loại ký này không nhiều. Ký sự ghi chép khá hoàn chỉnh một sự kiện, một phong trào, một giai đoạn.
Tác phẩm ký sự cũng cấu tạo theo phương thức kết cấu thông thường của một tác phẩm nghệ thuật: mở đầu và phát triển sự kiện, sự biến phát triển đến cao độ – hoặc căng thẳng nhất – và kết thúc. Ký sự là bức tranh toàn cảnh trong đó sự việc và con người đan chéo, những gương mặt của nhân vật không thật rõ nét. Bởi thế, ký sự có quy mô tương ứng với truyện ngắn hoặc truyện vừa. Mặc dù cốt truyện không chặt chẽ như truyện, song trong các tiểu loại của kí thì kí sự gần với truyện hơn cả.