Ôn tập học kì II (Ngữ Văn 7, tập 2, sách Chân trời sáng tạo).

ÔN TẬP HỌC KÌ II.

Câu 1. Chọn tên văn bản ở cột A phù hợp với thể loại tương ứng ở cột B (làm vào vở).

Lời giải:

1-đ; 2-d; 3-c; 4-b; 5-a.

Câu 2. Dựa vào bảng sau, tóm tắt những điểm cần lưu ý khi đọc hiểu văn bản theo các thể loại cụ thể (làm vào vở)

Lời giải:

b. Kẻ bảng sau vào vở, liệt kê các văn bản đọc mở rộng ở học kì II theo yêu cầu của giáo viên và nêu bài học kinh nghiệm về kĩ năng đọc mà em đã thu nhận được qua việc đọc các văn bản ấy.

Lời giải:
a.

b.

(Tế Hanh, Quê hương)

a. Nhận xét cách gieo vần và ngắt nhịp của đoạn thơ.
b. Xác định cảm xúc của tác giả được thể hiện qua đoạn thơ.
c. Nêu một nét độc đáo về biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ.

Lời giải:

a. Cách gieo vần và ngắt nhịp của đoạn thơ.
– Gieo vần liền: sông-hồng; cá-mã; giang-làng.
– Ngắt nhịp: 3/5 hoặc 3/2/3
→ Ngắt nhịp linh hoạt, tạo tiết tấu cho câu thơ.

b. Cảm xúc của tác giả được thể hiện qua đoạn thơ: Cảm xúc yêu mến, tự hào về quê hương và cảnh đánh bắt nơi đây.

c. Biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ.
– Biện pháp tu từ: So sánh “chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã”.
– Tác dụng: So sánh chiếc thuyền hăng như một con ngựa đẹp và khỏe. Nhấn mạnh vẻ đẹp khỏe khoắn, mạnh mẽ của con thuyền khi ra khơi. Khí thế dũng mãnh của con thuyền, hiên ngang, dũng mãnh và đầy nhiệt huyết

Lời giải:

(Đoàn Giỏi, Đất rừng phương Nam)

a. Hãy xác định các phép liên kết có trong đoạn trích trên.
b. So sánh cặp câu dưới đây và nhận xét về tác dụng của việc mở rộng các thành phần chính và trạng ngữ của câu bằng cụm từ.
(1) Từ chỗ vệt rừng đó, chim cất cánh tua tủa bay lên.
(2) Từ chỗ vệt rừng đen xa tít đó, chim cất cánh tua tủa bay lên, giống hệt đàn kiến từ trong lòng đất chui ra, bò li ti đen ngòm lên da trời.
c. Việc sử dụng thành ngữ “liên chi hồ điệp” trong câu cuối có tác dụng gì?
d. Xác định nghĩa của từ “tua tủa” trong đoạn trích trên. Nghĩa của từ “tua tủa” trong ngữ cảnh này có gì giống và khác nghĩa trong từ điển? Hãy tìm các ngữ cảnh khác có từ “tua tủa”.

Lời giải:
a. Các phép liên kết trong đoạn trích:
– Phép lặp: “vệt rừng đen”, “chim”
– Phép liên tưởng: hình ảnh dòng sông, quang cảnh đàn chim.
b.(1) Từ chỗ vệt rừng đó, chim //cất cánh tua tủa bay lên.
             Trạng Ngữ              C                  V
→Câu đơn bình thường, kể về sự việc chim cất cánh từ vệt rừng.
(2) Từ chỗ vệt rừng đen xa tít đó, chim / cất cánh tua tủa bay lên, giống hệt đàn kiến từ trong lòng đất.
                                                         C             V-mở rộng vị ngữ bằng cụm từ
chui ra, bò li ti đen ngòm lên da trời.
→ Câu đơn mở rộng thành phần vị ngữ. Miêu tả hình ảnh chim bay một cách sinh động, hấp dẫn hơn.
→ Tác dụng việc mở rộng các thành phần chính và trạng ngữ của câu bằng cụm từ là: hình ảnh được miêu tả chi tiết và rõ ràng, hiệu quả diễn đạt tăng cao.
c. Việc sử dụng thành ngữ “liên chi hồ điệp” trong câu cuối có tác dụng: tăng tính biểu cảm, làm cho câu văn giàu hình ảnh và giàu cảm xúc hơn. Người đọc có thể hình dung một cách rõ hơn về hình ảnh đàn chim.
d. Nghĩa của từ “tua tủa” trong đoạn trích trên: chỉ số lượng chim bay lên nhiều, nhanh.
– Nghĩa “tua tủa” trong từ điển mang ý nghĩa: đâm ra từ mọi phía, chỉ sự vươn lên.
+ Giống: đều chỉ về một sự vật nào đó.
+ Khác: Một cái chỉ về số lượng, một cái chỉ về hướng.
– Các ngữ cảnh khác có từ “tua tủa”
+ Những ngọn giáo tua tủa như cành cây.
+ Lông của con nhím đâm lên tua tủa.

Lời giải:

Câu 14. Sử dụng bảng dưới đây (kẻ vào vở) để tóm tắt nội dung bài viết trong mục Hướng dẫn phân tích kiểu văn bản của bài 6:

Lời giải:

• Mở bài:

– Giới thiệu về vấn đề nghị luận: sự vô cảm trong đời sống.

• Thân bài:

1. Giải thích:

– Vô cảm là gì? Vô là không, cảm là cảm xúc. Vô cảm chính là không có cảm xúc, không bày tỏ thái độ, tình cảm trước bất cứ vấn đề nào trong cuộc sống.

2. Bàn luận:

* Biểu hiện của sự vô cảm:
+ Không quan tâm, giúp đỡ, yêu thương, chia sẻ với người khác.
+ Có thái độ dửng dưng, không quan tâm trước mọi vấn đề.
+ Chỉ sống với cảm xúc, suy nghĩ của bản thân mình.
* Thực trạng của sự vô cảm trong xã hội:
– Ngày một nhiều, đặc biệt ở bộ phận thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên.
– Sống ỷ lại, hưởng thụ, không quan tâm, không có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội.
* Nguyên nhân của sự vô cảm:
+ Do lối sống ích kỷ, thiếu tình thương.
+ Mất lòng tin từ sự bất công xã hội.
+ Ảnh hưởng của phim, trò chơi bạo lực.
+ Do phụ huynh quá nuông chiều.
* Tác hại của sự vô cảm:
+ Làm cho con người suy giảm nhân cách.
+ xã hội không có tình người, thiếu sự đoàn kết, thân ái.
+ Con người thiếu niềm vui và hạnh phúc.

3.  Liên hệ, vận dụng:
– Lên án các hành động vô cảm.
– Biết chia sẻ, yêu thương với mọi người.
+ Tham gia các hoạt động xã hội có tính nhân văn.

• Kết bài:

– Khẳng định lại vấn đề.
– Nêu cảm nghĩ về sự vô cảm trong xã hội.

Tham khảo:

• Mở bài:

Go-rơ-ki đã nói “Nơi lạnh nhất không phải là Bắc Cực mà là nơi thiếu vắng tình thương”. Quả thật là như vậy, tình yêu sự, sự chia sẻ luôn là một điều có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong cuộc sống của chúng ta. Nhưng thật đáng buồn, khi xã hội ngày càng phát triển thì kéo theo vô số những hệ lụy. Trong số đó sự vô cảm trong xã hội là một điều báo động và cần quan tâm.

Đề 3: Viết bài văn phân tích đặc điểm nhân vật trong một văn bản truyện mà em đã học.

• Mở bài:

– Nêu tên nhân vật em lựa chọn.
– Giới thiệu về tác giả, tác phẩm xuất hiện nhân vật em lựa chọn.
– Nêu ấn tượng về nhân vật

• Thân bài:

1. Phân tích đặc điểm nhân vật.
* Giới thiệu khái quát về nhân vật:
– Sự xuất hiện.
– Tên nhân vật, hình dáng, đặc điểm ngoại hình.
* Đặc điểm của nhân vật:
– Các chi tiết miêu tả nhân vật, hành động nhân vật.
– Ngôn ngữ của nhân vật.
– Những cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật.
– Mối quan hệ của nhân vật với các nhân vật khác.

2. Cảm nghĩ về nhân vật.
– Những đặc điểm của nhân vật mang ý nghĩa gì.
– Suy nghĩ của em về nhân vật.

• Kết bài:

Đánh giá về nhân vật.

Tham khảo:

• Mở bài:

Em đã đọc rất nhiều câu chuyện hay và ý nghĩa: đó là hình ảnh cô Tấm trong truyện cổ tích Tấm Cám, là anh Khoai trong truyện Cây tre trăm đốt hay là giáo sư A-rô-nắc trong truyện Dòng sông đen, ông Quơn-cơ trong “Xưởng socola”,…Nhưng có lẽ nhân vật để lại nhiều ấn tượng với em nhất chính là nhân vật Đan-kô trong văn bản “Trái tim Đan-kô” của Mác-xim Go-rơ-ki. Đay là một nhân vật anh hùng để lại nhiều suy nghĩ trong em.

Câu 17.

Tập trình bày các nội dung chính đã thực hiện ở câu 15.

Lời giải:

– Dựa vào nội dung câu 15, trình bày các nội dung đó.