»» Nội dung bài viết:
Qua những tác phẩm văn học dân gian, hãy làm rõ ý kiến: “Văn học làm cho con người thêm phong phú, tạo khả năng cho con người lớn lên, hiểu được con người nhiều hơn” (M.L.Kalinine).
Hướng dẫn làm bài:
1. Giải thích ý kiến:
– Văn học: Văn học là một loại hình sáng tác, tái hiện những vấn đề của đời sống xã hội và con người. Phương thức sáng tạo của văn học được thông qua sự hư cấu, cách thể hiện nội dung các đề tài được biểu hiện thông qua ngôn ngữ.
– Lời nhận định của M. L. Kalinine đề cập đến những giá trị của văn học:
+ “Làm cho con người thêm phong phú” tức khơi dậy trong họ những nhận thức mới mẻ, sâu sắc về cuộc đời, giúp họ có thêm những trải nghiệm cuộc sống.
+ “Hiểu được con người nhiều hơn”: thấu hiểu bản chất của con người, qua đó thấu hiểu chính bản thân mình.
⇒ Giá trị nhận thức.
– “Tạo khả năng để con người lớn lên”: Giúp con người rèn luyện bản thân mình ngày một tốt đẹp hơn, có thái độ và lẽ sống đúng đắn, trưởng thành ⇒ Giá trị giáo dục.
* Tóm lại : Giá trị nhận thức và giáo dục của văn học giúp con người có những hiểu biết phong phú, ngày càng hoàn thiện, trưởng thành, sống có ý nghĩa
2. Chứng minh nhận định :
– Văn học làm cho con người thêm phong phú:
+ Văn học cung cấp cho con người tri thức về tự nhiên, xã hội.
+ Văn học tạo cho con người những tình cảm mới mẻ mà họ chưa có, rèn luyện cho họ những tình cảm sẵn có.
+ Văn học giúp con người có thêm nhiều trải nghiệm sống thông qua việc nhập thân vào nhân vật.
– Văn học giúp người đọc lớn hơn : Họ nhận ra được hiện thực cuộc sống để hình thành các phẩm chất tốt đẹp: đức hy sinh, sống có lý tưởng, sống dâng hiến, sống vì cộng đồng, sự dũng cảm, lòng căm ghét cái ác và sẵn sàng chiến đấu vì cái thiện…
– Văn học giúp người đọc hiểu thêm về con người:
+ Vẻ đẹp của con người (trọng tâm là vẻ đẹp tâm hồn)
+ Bản chất của con người: khao khát sống, khao khát hòa bình, khao khát yêu thương, mong muốn sống một cuộc đời có ý nghĩa…
* Giá trị nhận thức và giáo dục của văn học thể hiện qua những khía cạnh tiêu biểu của từng tác phẩm
– Truyện cổ tích Tấm Cám : Sự chiến thắng của cái thiện, cuộc đấu tranh giành và giữ hạnh phúc của Tấm và ý nghĩa kết thúc truyện
– Truyền thuyết Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy : Bài học dựng nước và giữ nước; Cách ứng xử nhân đạo của nhân dân với Mị Châu và Trọng Thủy
– Truyện cười Tam đại con gà : Bài học về sự giấu dốt
– Ca dao :
+ Tiếng cười tự trào thể hiện sự coi trọng tình nghĩa hơn vật chất
+ Lời than thân nhưng góp phần khẳng định giá trị đích thực của người phụ nữ trong xã hội phong kiến
+ Nỗi nhớ là một quy luật của tình yêu trong Khăn thương nhớ ai
3. Đánh giá chung:
Bằng hình thức nghệ thuật ngôn từ sống động, giàu sức biểu cảm, văn học là con đường đưa con người đến với vẻ đẹp của Chân Thiện Mĩ.
