Suy nghĩ về cách lựa chọn lối sống khác khuôn khổ bằng phẳng của một số bạn trẻ hiện nay
(Đề thi học sinh giỏi văn cấp thành phố – Thành phố Hồ Chí Minh năm học 2014 – 2015)
* Gợi ý làm bài:
Hiện nay, một số bạn trẻ chọn lối sống khác khuôn khổ bằng phẳng bằng cách: ăn mặc lố lăng, hành xử đầy tính bạo lực, phát ngôn làm tổn thương người khác, …
1. Giải thích:
+ Sống theo khuôn khổ bằng phẳng: sống theo những lề thói, quy tắc, khuôn phép có sẵn để có một cuộc đời êm ả nhưng buồn tẻ, đơn điệu. Trong cách nói của Tô Hoài, hẳn ông muốn nói lên tâm tư và khát khao của tuổi trẻ – lứa tuổi căng tràn sức sống và đầy ắp khát khao, là phải sống sôi nổi, mãnh liệt, sống một cách mới mẻ, sáng tạo,
vượt lên những gì đơn điệu, bình lặng.
+ Lối sống khác với khuôn khổ bằng phẳng bằng cách: ăn mặc lố lăng, hành xử đầy tính bạo lực, phát ngôn làm tổn thương người khác,… là lối sống, cách ứng xử phá vỡ các chuẩn mực xã hội, sai trái, không chuẩn mực xã hội nào chấp nhận.
+ Có thể thấy, tuổi trẻ mà sống theo khuôn khổ bằng phẳng thì đáng buồn, đáng chán nhưng cách sống khác khuôn mẫu của một số bạn trẻ như đề nêu thì không thể chấp nhận được.
2. Bàn luận:
+ Nếu ai cũng sống theo khuôn khổ bằng phẳng thì trong xã hội sẽ có một loạt người giống nhau một cách mờ nhạt. Thiếu sự đa dạng, cuộc đời sẽ trở nên buồn tẻ, đơn điệu, xã hội kém phát triển. Với tuổi trẻ, sự khuôn mẫu càng đáng sợ bởi đó là lứa tuổi đang căng tràn sức sống; lứa tuổi của nhiệt huyết, mê say, khao khát khám phá, khao khát trải nghiệm, khao khát thể hiện và khao khát sáng tạo.
+ Sống khác khuôn khổ bằng phẳng không có nghĩa là sống phi chuẩn mực, phi đạo đức. Ăn mặc lố lăng là vi phạm thuần phong mĩ tục, hành xử đầy tính bạo lực là hành vi gây rối xã hội, phát ngôn làm tổn thương người khác là cách ứng xử không phù hợp với truyền thống, … Nếu chọn thể hiện mình sai lầm như vậy, ta sẽ là người khác khuôn khổ một cách kệch cỡm, tai hại, chẳng đóng góp được gì cho xã hội.
+ Lối sống khác với những khuôn khổ bằng phẳng phải nhằm hướng đến các giá trị tốt đẹp trong cuộc sống. Có thể là tìm lối đi riêng, sáng tạo, mới mẻ trong học tập, lao động; trong thể hiện tài năng, bản lĩnh của bản thân, … Sống khác khuôn khổ bằng phẳng là để hạnh phúc nhiều hơn, đóng góp nhiều hơn những điều tốt đẹp cho đời chứ không chỉ dừng lại ở
việc thỏa mãn bản thân hay gây sự chú ý.
3. Phê phán:
Phê phán những người trẻ mà sống nhàm chán, đơn điệu, không bao giờ nghĩ đến đổi mới, sáng tạo cũng nhưng những người trẻ sống khác khuôn khổ bằng phẳng theo chiều hướng tiêu cực.
4. Bài học nhận thức và hành động:
Đề ra cho bản thân cách sống khác biệt một cách phù hợp, ấn tượng.
- Nghị luận: “Tuổi trẻ có cần sống khác biệt?”
- Nghị luận: Suy nghĩ về ý nghĩa của sự khác biệt trong cuộc sống
- Nghị luận: “Thiên tài không là gì khác biệt người thường ngoài sự kiên trì và nhẫn nại”. (George-Louis Buffon)
