ĐỀ THI TỐT NGHIỆP THPT
MÔN NGỮ VĂN.
|
PHẦN I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm).
Đọc đoạn trích dưới đây:
“…Sống đơn giản là sống sâu sắc hơn, quan tâm đến nhau hơn, thân thiết với nhau hơn. Cần phải thiết lập một mối quan hệ thân thiết, gần gũi với con người và cảnh vật trong môi trường sống của chúng ta hơn. Trong cuộc sống hãy dành một khoảng thời gian và không gian của mình để tìm hiểu, gần gũi và yêu quý những con người sống xung quanh chúng ta. Hãy tự mình sống một cuộc sống chân thực và tạo dựng xung quanh mình một cuộc sống hoàn toàn chân thực đối với mình. Chỉ có khi nào bạn cảm thấy thực sự nhẹ nhàng,bắt đầu sống an nhàn, có ý nghĩa thì bạn mới có thể phát hiện ra tinh hoa của cuộc sống này…
Dựa vào nguyên tắc của cuộc sống đơn giản, tiêu chuẩn tối thiểu của cuộc sống là : đáp ứng đầy đủ những nhu cầu thiết yếu của cuộc sống như ăn, mặc, ở, đi lại. tất nhiên, để đạt được điều đó, bạn phải bỏ ra một số công sức và thời gian nhất định. Nhưng, điều quan trọng ở đây là, ngoài tất cả những thứ đó, trong thời gian còn lại, việc mà bạn cần làm là biến mình thành một con người nhàn nhã và bình yên, không hao phí thời gian và công sức vào những việc làm vô bổ. Hiện nay, xu hướng sống đơn giản vẫn chưa được nhiều người chúng ta chú ý. Nhưng thực ra, lối sống này đã được cha ông chúng ta coi trọng từ xưa và đã trở thành một trong những giá trị văn hóa của người Việt. Có thể kể ra ở đây rất nhiều danh nhân của đất Việt đã từng có cuộc sống như vậy : Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Hồ Chí Minh,…
(Trích Sống đơn giản – Xu thế của thế kỷ XXI, Chương Thâu)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Chỉ ra những tiêu chuẩn tối thiểu của cuộc sống đơn giản được nêu trong đoạn trích (0.5 điểm)
Câu 2. Theo anh/chị,“ sống đơn giản” được nói đến trong đoạn trích là gì? (0.5 điểm)
Câu 3. Quan niệm của tác giả : “Chỉ có khi nào bạn cảm thấy thực sự nhẹ nhàng, bắt đầu sống an nhàn, có ý nghĩa thì bạn mới có thể phát hiện ra tinh hoa của cuộc sống này…” có ý nghĩa gì? (1.0 điểm)
Câu 4. Anh/chị có cho rằng: Hiện nay, xu hướng sống đơn giản vẫn chưa được nhiều người chúng ta chú ý không? Vì sao? (1.0 điểm).
PHẦN II. LÀM VĂN (7,0 điểm).
Câu 1 (2.0 điểm).
Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của mình về “Sống đơn giản”.
Câu 2. (5,0 điểm)
Trong truyện Vợ chồng A Phủ, nhà văn Tô Hoài đã hai lần nói về việc Mị “vùng bước đi” và “băng đi” ở hai đoạn văn sau:
Đoạn 1:
“…Trong bóng tối, Mị đứng im lặng, như không biết mình đang bị trói. Hơi rượu còn nồng nàn, Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị theo những cuộc chơi, những đám chơi. “Em không yêu, quả pao rơi rồi – Em yêu người nào, em bắt pao nào… Mị vùng bước đi. Nhưng tay chân đau không cựa được. Mị không nghe tiếng sáo nữa… ”
Đoạn 2:
“…Mị đứng lặng trong bóng tối.
Rồi Mị cũng vụt chạy ra. Trời tối lắm. Nhưnng Mị vẫn băng đi. Mị đuổi kịp A Phủ, đã lăn, chạy, chạy xuống tới lưng dốc. Mị nói, thở trong hơi gió thốc lạnh buốt:
– A Phủ cho tôi đi.
A Phủ chưa kịp nói, Mị lại nói:
– Ở đây chết mất…. ”
(Vợ chồng A Phủ, Tô Hoài, sách Giáo khoa Ngữ văn 12, cơ bản, Nxb Giáo dục Việt Nam, 2008)
Phân tích tâm trạng và hành động nhân vật Mị qua hai lần miêu tả trên, từ đó làm nổi bật khát vọng sống của nhân vật này.
===============Hết==============
ĐÁP ÁN
Phần I. đọc hiểu ( 3.0 điểm):
| Phần I. | Câu | Đọc hiểu | 3.0 điểm |
| Nội dung cần đạt | Điểm | ||
| Câu 1 | Câu 1: Tiêu chuẩn tối thiểu của cuộc sống đơn giản được nêu trong đoạn trích: đáp ứng đầy đủ những nhu cầu thiết yếu của cuộc sống như ăn, mặc, ở, đi lại. tất nhiên, để đạt được điều đó, bạn phải bỏ ra một số công sức và thời gian nhất định. (Thí sinh có thể trả lời ý sau cũng có thể cho điểm tối đa) | 0.5 | |
| Câu 2 | “Sống đơn giản” được nói đến trong đoạn trích là sống sâu sắc hơn, quan tâm đến nhau hơn, thân thiết với nhau hơn. | 0.5 | |
| Câu 3 | “Chỉ có khi nào bạn cảm thấy thực sự nhẹ nhàng, bắt đầ sống an nhàn, có ý nghĩa thì bạn mới có thể phát hiện ra tinh hoa của cuộc sống này”. Có ý nghĩa là: – Khi con người ta sống biết quan tâm, gần gũi với mọi người, với cảnh vật, sống chân thực và không lãng phí thời gian vào những việc vô bổ… thì lúc đó tâm hồn ta mới cảm thấy vui vẻ nhẹ nhàng, thư thái. – Từ đó ta phát hiện ra vẻ đẹp đích thực có ý nghĩa của cuộc sống mà ta đang sống. | 1.0 | |
| Câu 4 | Anh/chị có cho rằng: Hiện nay, xu hướng sống đơn giản vẫn chưa được nhiều người chúng ta chú ý không? Vì sao? Thí sinh có thể trả lời nhiều cách khác nhau nhưng phải phù hợp với yêu cầu của đề và các chuẩn mực đạo đức, pháp luật. Sau đây là các gợi ý: – Đồng ý. Vì hiện nay xu hướng sống đơn giản không được nhiều người hưởng ứng. Họ chỉ biết sống cho riêng mình, hưởng thụ cá nhân, bàng quan thờ ơ với thời cuộc, xa lánh mọi người, lãng phí thời gian vào những việc vô bổ mà không biết quan tâm, gần gũi với mọi người… – Không đồng ý. Vì lối sống này đã được cha ông chúng ta coi trọng từ xưa và đã trở thành một trong những giá trị văn hóa của người Việt (theo tác giả). Mặt khác, nhiều người hiện nay sống đơn giản mà có ích, biết quan tâm chia sẻ với mọi người, biết sử dụng đúng thời gian vào những việc có ích cho xã hội, cho mọi người, gia đình và bản thân… | 1.0 | |
| Phần Phần II | Làm văn | 7.0 điểm | |
| Câu 1 | Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của mình về “Sống đơn giản”. | Điểm 2.0 | |
| *Yêu cầu về kĩ năng: Viết đúng hình thức của 1 đoạn văn, biết vận dụng những thao tác lập luận cần thiết để làm sáng tỏ vấn đề. | 0.25 | ||
| *Yêu cầu về kiến thức: Triển khai tốt các nội dung sau: | |||
| – Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: “Sống đơn giản” là sống sâu sắc hơn, quan tâm đến nhau hơn, thân thiết với nhau hơn”. | 0.25 | ||
| -Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần sắp xếp hợp lí và đạt được các ý sau: + Giải thích: Sống đơn giản là sống chân thực, sâu sắc, quan tâm đến nhau và thân thiết với nhau hơn. + Bàn luận: Để sống đơn giản, cần: . Tạo mối quan hệ gần gũi, thân thiết, yêu quý những con người và cảnh vật trong môi trường sống của chúng ta. . Tạo dựng xung quanh mình một cuộc sống hoàn toàn chân thực, không lãng phí thời gian vào những việc vô bổ… lúc đó tâm hồn ta mới cảm thấy vui vẻ nhẹ nhàng, thư thái. .Phê phán những kẻ sống giả dối, thờ ơ, vô cảm; lãng phí thời gian… . Từ đó ta phát hiện ra vẻ đẹp đích thực có ý nghĩa của cuộc sống mà ta đang sống để có những hành động đúng đắn, phù hợp với chuẩn mực đạo đức của xã hội, của cuộc sống hiện đại… | 1.0 | ||
| Viết đúng chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. | 0.25 | ||
| Có lối viết độc đáo, sáng tạo. | 0.25 | ||
| Câu 2. | Phân tích tâm trạng và hành động nhân vật Mị qua hai lần nói về việc Mị “vùng bước đi” và “băng đi” ở hai đoạn văn, từ đó làm nổi bật khát vọng sống của nhân vật này. | 5,0 | |
| 1. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề. | 0,5 | ||
| 2. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận Nhân vật Mị qua hai lần nói về việc Mị “vùng bước đi” và “băng đi” ở hai đoạn văn. Khát vọng sống của nhân vật Mị. | 0,5 | ||
| 3. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; thể hiện sự cảm nhận sâu sắc và vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Cụ thể: a/Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm và vấn đề nghị luận. b/ Phân tích nhân vật Mị qua hai chi tiết: * Giới thiệu sơ lược về nhân vật Mị. * Phân tích tâm trạng và hành động nhân vật Mị trong đoạn 1: – Bối cảnh nảy sinh tâm trạng. – Diễn biến tâm trạng và hành động Mị: + Mùa xuân về, Mị cũng uống rượu, Mị uống ực từng bát để trôi đi tất cả những đắng cay. Mị trở về quá khứ, sống lại những tháng ngày tuổi trẻ đẹp đẽ; + Mị muốn đi chơi, nhưng A Sử xuất hiện và trói đứng Mị. Tuy nhiên, tiếng sáo vẫn đưa Mị theo những cuộc chơi: + Mị vùng bước đi: Hành động cho thấy, dù thân thể bị trói đứng nhưng tâm hồn Mị hoàn toàn tự do. Khao khát cháy bỏng chuyển hóa thành hành động. Đó là khát vọng muốn vượt thoát khỏi hiện thực đau khổ, cuộc sống tù đày, kìm kẹp để tìm đến cuộc sống tự do, tình yêu và hạnh phúc. – Nghệ thuật: Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lý tinh tế. *Phân tích tâm trạng và hành động nhân vật Mị trong đoạn 2: – Bối cảnh nảy sinh tâm trạng. – Diễn biến tâm trạng, hành động Mị: + Mị đứng lặng trong bóng tối, nội tâm Mị đang diễn ra cuộc đấu tranh giữa nỗi sợ hãi và lòng yêu đời, ham sống. + Chạy theo A Phủ: “vụt chạy theo… Trời tối lắm. Nhưng Mị vẫn băng đi… ”.Chạy để tự cứu mình, để tìm đến cuộc sống tự do. Đây là cuộc cách mạng trong tư tưởng, là chiến thắng của khát vọng sống mãnh liệt. – Nghệ thuật: miêu tả nhân vật qua diễn biến tâm lý, ngôn ngữ và hành động. c/ Khát vọng sống của nhân vật Mị: – Cả hai đoạn văn đều tập trung làm nổi bật khát vọng sống chân chính của nhân vật: Đó là khát vọng giải thoát khỏi kiếp nô lệ, khát vọng được sống tự do, sống trong tình yêu, hạnh phúc. – Nếu khát vọng đó ở đoạn 1 chỉ dừng lại ở những diễn biến trong tâm trạng và cũng nhanh chóng bị nghịch cảnh chi phối thì ở đoạn 2 nó đã chuyển hoá thành hành động mạnh mẽ, quyết liệt của nhận vật; – Vì vậy, nhân vật Mị hiện lên không chỉ có khát vọng sống cao đẹp mà còn thể hiện ở tinh thần phản kháng, đấu tranh để được thoát khỏi nô lệ, về với cách mạng. d/ Đánh giá chung: – Khát vọng sống của nhân vật Mị qua hai đoạn văn cho thấy cái nhìn hiện thực và tấm lòng nhân đạo sâu sắc của Tô Hoài. – Bài học cuộc sống rút ra từ nhân vật. | 3.0 | ||
| 4. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu | 0.5 | ||
| 5. Sáng tạo: Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận. | 0.5 |
