Giải thích câu tục ngữ: Lời nói chẳng mất tiền mua...

Ý nghĩa câu tục ngữ: “Lời nói chẳng mất tiền mua…”

Mở bài:

Kinh nghiệm ở đời xác nhận rằng ăn ngay nói thật trong nhiều trường hợp đã không có lợi mà còn có hại hoặc là cho kẻ nói, hoặc là cho người nghe, nên cách ngôn đã nói: “Trung ngôn nghịch nhĩ ”. Bình dân cũng biện minh sự lợi hại của lời trực ngôn bằng câu tục ngữ: “Thuốc đắng dã tật, lời thật mất lòng”. Để cho sự giao tiếp trong xã hội được hòa nhã, thuận vui, dân gian thường khuyên bảo nhau:

Lời nói chẳng mất tiền mua.
Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.

Thân bài:

Lời nói là một phương tiện diễn đạt tư tưởng tâm tình, là một lời khi cần thiết và quan trọng để cho con người sử dụng hàng ngày trong cuộc giao tiếp. Đó là cách mở đầu làm cho trơn tru bộ máy xã hội, lời nói có thể làm trở ngại cuộc xã giao, gây tai hại gần như một vật chướng ngại, gài vào guồng máy giao tiếp. Có lời nói là châu ném vàng gieo, hoa thêu gấm dệt. Có lời nói là tiêu ớt, tỏi hành, kim châm, gươm xé. Có lời nói là cam lộ, dương chi. Có lời nói gây thù hận khổ đau. Lời nói cứu nhân độ thế. Lời nói đổ máu giết người.

Đối với cá nhân, lời nói có thể làm cho nên cửa nên nhà và cũng có thể làm cho tán gia bại sản. Đối với quốc gia, lời nói có thể làm cho hưng thịnh hay là tán bang. Công dụng của lời nói thật là quan trọng nên người ta thường nói: “Nhất ngôn trúng, vạn ngôn dụng, Nhất ngôn bất trúng, vạn sự bất thành”. Bởi vậy tục ngữ đã cảnh cáo những người ăn nói vô độ, vô chương: “Một lời nói ra, bốn ngựa đuổi không kịp”. Lời nói là môi giới quan trọng giữa người và người. Lời nói phơi gan trải mật của người nói, nên người ta biết người đối thoại là do lời nói:

Chim khôn kêu tiếng rảnh rang
Người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe.

(Ca dao)

Bởi vậy, người cẩn thận không dám bạ đâu nói đó, thường giữ một thái độ dè dặt, nói theo câu châm ngôn: “Có biết thì thưa thót, không biết thì dựa cột mà nghe”. Bằng cần phải nói thì người ta phải: “uốn lưỡi bảy ngoai” lựa câu chọn tiếng:

Lời ăn nết ở cho khôn,
Chớ nên đa quá, đa ngôn chút nào.

(Gia huấn ca)

Cố nhiên hễ nói lắm thì lỗi nhiều; lỗi nhiều thì lắm hại, đúng theo lời tục ngữ đã nhận định: “Thẳng mực tàu, đau lòng gỗ”. Không khéo lời nói đã gây hại cho người mà còn gây hại cho mình, tạo cho mình cái khẩu nghiệp. Để tránh xung đột trong xã hội, người ta cũng nhìn nhận giá trị của lời nói: Chẳng được miếng thịt miếng xôi Cũng được lời nói cho nguôi tấm lòng

Người khôn dùng lời nói dịu dàng mà mua nhân tâm: Người thiện dùng lời nói nhân hậu mà thu phục nhân tâm. Người tu dùng lời nói từ bi mà quy hiệp nhân tâm. Lời nói quả thật có công dụng và hiệu lực thắng thế hơn bạc tiền.

Kết bài:

Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau. Trong một nhóm người cũng như trong một xã hội, lời nói thật là quan trọng vô cùng: lời nói làm cho được lòng hay mất lòng người, trong nháy mắt. Người khôn bao giờ cũng muốn được lòng người; người thiện cũng muốn được lòng người; người tu càng muốn được lòng người hơn nữa! Nhân tâm thật là quý báu:

Nhân tâm ai bán mà mua
Ai cho mà lấy, ai đưa mà mừng?

Bài tham khảo: “Lời nói chằng mất tiền mua”

Mở bài:

Lời nói là phương tiện để con người giao lưu,trao đổi tình cảm,kinh nghiệm với nhau.Vì thế nó rất có giá trị đặc biệt trong đời sống.Để khuyên bảo mọi người cách nói năng để đạt hiệu quả cao trong giao tiếp.Ông bà ta căn dặn

“Lời nói chẳng mất tiền mua
Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”.

Thân bài:

Lời nói là phương tiện giao tiếp chính yếu của con người. Nếu biết lựa chọn lời nói thích hợp thì mọi người sẽ hiểu nhau hơn,công việc sẽ thuận lợi hơn,kết quả sẽ tốt hơn.Mỗi người bình thường đều có thể nói lên lời hay, lời đẹp nhưng cũng có lời thô, lời vụng. Chim khôn kêu tiếng rãnh rang, người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe. Ta có thể lựa chọn lời nói theo tuỳ thích theo ý định và trình độ văn hoá của mình.

Hiểu quả của lời nói đẹp là tấm vừa lòng nhau. Lời nói đẹp tạo ra sự cảm thông, sự ân ý và hiểu biết lẫn nhau. Đó là cơ sở để con người đạt được mục đích trong giao tiếp. Để vừa lòng nhau, ta cần phải lựa chọn lời nói thích hợp với người khác

Cùng nói về hiện tượng là cái chết nhưng có rất nhiều cách diễn đạt: người chiến sĩ đã hi sinh về vì tổ quốc,ô ng cụ mới khuất núi. Người có văn hoá khi giao tiếp thường biết lựa chọn lời nói phù hợp khi giao tiếp. Một lời nói hợp cảnh, hợp tình sẽ làm cho quan hệ thêm tốt đẹp và làm việc thêm hiệu quả. Một lời nói hớ hênh, vô ý sẽ làm hỏng hết mọi dự định

Nhưng để có khả năng lựa lời, chúng ta phải học tập, rèn luyện lâu dài. Cha ông ta đã từng để lại rất nhiều lời khuyên về sự cẩn trọng trong cách nói năng của con người. Ăn phải nhai,nói phải nghĩ, học ăn học nói học gói học mở

Nhưng trong khi đó vẫn còn nhiều người không biết nghe theo lời của ông cha ta, họ nói năng thô tục,lời nói ko lành mạnh xấu xa.Khi nhìn họ em thấy họ thật xấu hộ, không biết xấu hổ trước nhưng lời mình nói ra. Điều đó làm ảnh hưởng đến những người xung quanh.

Kết bài:

Lời nói là công cụ giao tiếp, lời nói thể hiện phẩm chất, trình độ văn hoá của mỗi người.Biết dùng lời nói thích hợp sẽ tạo đuợc hiệu quả tốt trong giao tiếp. Lời nói chẳng mất tiền mua. Vì vậy chúng ta phải rèn luyện cách nói năng văn minh, lịch sự để đạt được mục đích như mong muốn.