Luyện tập thao tác lập luận bình luận
I. Ôn tập lí thuyết.
1. Khái niệm: thao tác lập luận bình luận: Là thao tác lập luận của văn nghị luận đưa ra ý kiến, đánh giá của mình về một tình hình, một vấn đề nào đó trong văn học hoặc trong đời sống.
2. Cách bình luận.
– Các bước bình luận:
+ Bước 1: Nêu vấn đề cần bình luận (nêu rõ được thái độ, đánh giá của người viết. Trình bày rõ ràng, trung thực).
+ Bước 2: Đánh giá vấn đề cần bình luận ( theo 3 hướng: đứng hẳn về một phía mình tin đúng; hoặc kết hợp phần đúng và phần sai của mỗi phía để đi tới một sự đánh giá hợp lý; hoặc đưa ra đánh giá riêng).
+ Bước 3: Bàn về vấn đề cần bình luận (theo 3 khía cạnh: bàn về thái độ, cách giải quyết; hoặc bàn về những điều rút ra khi liên hệ với bản thân, xã hội, thời đại…; hoặc bàn về ý nghĩa sâu xa của vấn đề).
II. Thực hành
* Bài tập 1: Anh chị viết 1 bài văn bình luận để tham gia diễn đàn do Đoàn Thanh niên tổ chức với đề tài: “Lời ăn tiếng nói của 1 học sinh văn minh, thanh lịch”.
1. Phân tích đề:
a. Kiểu bài: Bình luận (tham gia diễn đàn – phát biểu ý kiến của riêng mình vào trong diễn đàn).
b. Lựa chọn nội dung bình luận:
Vd: Biết nói lời “Cảm ơn” và “xin lỗi” của học sinh văn minh, thanh lịch..
2. Lập dàn ý:
* Mở bài: nêu vấn đề cần bình luận.
* Thân bài:
-Luận điểm 1: Biểu hiện trong lời ăn, tiếng nói của học sinh văn minh, thanh lịch:
+ Nói năng, lịch sự, lễ phé, có đầu có đuôi.
+ Biết nói lời cảm ơn khi nhận được sự giúp đỡ.
+ Biết nói lời xin lỗi khi làm việc sai trái.
+ Không nói tục, chửi thề…
⇒ Đó là những biểu hiện thể hiện nếp sống có văn hóa, lịch sự trong giao tiếp; tạo niềm vui và hạnh phúc trong cuộc sống.
– Luận điểm 2: Những thói hư, tật xấu trong lời ăn, tiếng nói của học sinh hiện nay:
+ Nói tục, chửi thề
+ Nói không đầu, không đuôi, không lễ phép.
+ Không biết nói lời xin lỗi, cảm ơn.
+Nói nhưng không tôn trọng người nghe…
⇒ Phê phán, lên án những lời nói thiếu văn hóa, thiếu văn minh, lịch sự.
– Luận điểm 3: Bàn về hướng rèn luyện thói nói từ “cảm ơn” và “xin lỗi” trong giao tiếp.
+ Ăn nói lịch sự, có văn hóa, biết tôn trọng người nghe, biết lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau → văn minh, thanh lịch
* Kết bài: kết thúc vấn đề, liên hệ bản thân, ý thức trách nhiệm.
3. Viết đoạn văn bình luận.
Bài tập 2: Bàn về hiện tượng vệ sinh an toàn thực phẩm.
