»» Nội dung bài viết:
Đọc – hiểu văn bản: “Cây tre Việt Nam” (Thép Mới)
I. Đọc – hiểu chú thích.
1. Tác giả: Thép mới.
– Thép mới (1925-1991), tên khai sinh: Hà Văn Lộc, quê: Hà Nội.
– Ngoài viết báo, ông còn viết nhiều bút kí, thuyết minh phim.
2. Tác phẩm.
– Xuất xứ: Bài viết là lời bình cho bộ phim cùng tên của các nhà điện ảnh Ba Lan.
– Thể loại: Kí.
– Nội dung: Bài văn miêu tả vẻ đẹp của cây tre và sự gắn bó của nó với nhân dân Việt Nam trong đời sống, sinh hoạt, lao động, sản xuất và trong chiến đấu. Cây tre đã trở thành biểu tượng của dân tộc Việt Nam.
– Bố cục: 4 phần.
+ Phần 1 (từ đầu đến “chí khí như người”): Cây tre có mặt khắp nơi trên đất nước và có những phẩm chất rất đáng quý.
+ Phần 2 (tiếp theo đến “chung thuỷ”): Tre gắn bó với con người trong cuộc sống hằng ngày và trong lao động.
+ Phần 3 (tiếp theo đến “Tre, anh hùng chiến đấu”): Tre sát cánh với con người trong cuộc sống chiến đấu bảo vệ quê hương.
+ Phần 4 (còn lại): Tre vẫn là người bạn đồng hành của dân tộc ta trong hiện tại và trong tương lai.
II. Đọc – hiểu văn bản.
1. Những phẩm chất cao quý của cây tre:
– Vào đâu tre cũng sống, ở đâu tre cũng xanh tốt,…
– Dáng tre mộc mạc,màu tre nhũn nhặn,…
– Thân tre cứng mà lại dẻo dai, vững chắc …
⇒ Nghệ thuật nhân hóa → Tre mang những phẩm chất tốt đẹp của con người.
2. Sự gắn bó của cây tre với con người và dân tộc Việt Nam.
– Bóng tre trùm lên âu yếm làng, bản, xóm, thôn…
– …Tre ăn ở với người, đời đời, kiếp kiếp….giúp người trăm công nghìn việc khác nhau….là cánh tay của người nông dân….xay nắm thóc….là người nhà…chẻ lạt…nguồn vui duy nhất của tuổi thơ….
– Gắn bó chung thủy từ lúc lọt lòng đến khi nhắm mắt xuôi tay.
– …tre lại là đồng chí của ta….vì ta mà đánh giặc….tre là vũ khí…chống lại sắt thép quân thù…xung phong vào xe tăng, đại bác…giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồn lúa chín…hi sinh để bảo vệ con người
→ Nhân hóa. Tre gắn bó với con người Việt Nam trong cuộc sống lao động và trong chiến đấu. Tre là biểu tượng của đất nước và dân tộc Việt Nam.
3. Tre trong hiện tại và tương lai.
– Tre xanh vẫn là bóng mát…vẫn mang khúc nhạc tâm tình…..là tượng trưng cao quý của dân tộc Việt Nam.
III. Tổng kết.
1. Giá trị nội dung:
– Văn bản cho thấy vẻ đẹp và sự gắn bó của cây tre với đời sống dân tộc ta. Qua đó cho thấy tác giả là người có hiểu biết về cây tre, có tình cảm sâu nặng, có niềm tin và tự hào chính đáng về cây tre.
2. Giá trị nghệ thuật:
– Kết hợp giữa chính luận và trữ tình.
– Xây dựng hình ảnh phong phú, chọn lọc, vừa cụ thể vừa mang tính biểu tượng.
– Lựa chọn lời văn giàu nhạc điệu và có tính biểu cảm cao.
– Sử dụng thành công phép so sánh, nhân hóa, điệp ngữ.
* Ghi nhớ: (SGK / 107).
IV. Luyện tập:
– Truyện cổ tích: Cây tre trăm đốt.
– Thơ: Viếng lăng Bác.
Xem thêm:
