Nguyên lí tảng băng trôi trong sáng tác văn học.
Nguyên lý tảng băng trôi, lý thuyết tảng băng hoặc lý thuyết thiếu sót là một kỹ thuật viết văn được nhà văn người Mỹ Ernest Hemingway đặt ra từ những năm đầu thế kỷ XX.
Lúc còn là một nhà báo trẻ, Hemingway phải tập trung báo cáo của mình về các sự kiện vừa xảy ra, với rất ít bối cảnh hoặc diễn giải. Bởi thế, ông thường dùng cách tóm lược, tinh giản các thông tin chỉ giữ lại những thông tin quan trọng nhất, giúp việc ghi chép và truyền dạt có thể nhanh gọn và đầy đủ. Khi trở thành nhà văn viết truyện ngắn, ông vẫn giữ phong cách tối giản này, chỉ tập trung vào các yếu tố bề mặt mà không thảo luận rõ ràng về các chủ đề cơ bản. Từ Chiến tranh Hy Lạp – Thổ Nhĩ Kỳ, ông đã có được kinh nghiệm viết lách quý giá mà ông đã đưa sang việc viết tiểu thuyết. Hemingway tin rằng tiểu thuyết có thể dựa trên thực tế, nhưng nếu một trải nghiệm được chắt lọc, như anh ta giải thích, thì “những gì nhà văn tạo ra sẽ trở nên trung thực hơn những gì anh ta nhớ”. Hemingway tin rằng ý nghĩa sâu sắc hơn của một câu chuyện không nên được thể hiện rõ trên bề mặt, mà nên tỏa sáng ngấm ngầm.
Hemingway cho rằng: “Nếu một người viết biết đủ về những gì anh ta đang viết, anh ta có thể bỏ qua những điều anh ta biết và người đọc, nếu người viết thực sự viết đủ, sẽ có cảm giác về những điều đó mạnh mẽ như thể nhà văn đã viết nó ra. Vẻ trang nghiêm của một tảng băng là do chỉ một phần tám của nó ở trên mặt nước. Nhưng một nhà văn bỏ qua những điều mà anh ta không biết thì lại chỉ tạo ra những chỗ trống trong bài viết của anh ta”.
Năm 1923, Hemingway đã nghĩ ra ý tưởng về một lý thuyết mới về văn bản sau khi hoàn thành truyện ngắn “Hết mùa”. Trong A Moveable Feast, cuốn hồi ký được xuất bản sau đó của ông về những năm còn là một nhà văn trẻ ở Paris, ông giải thích: “Tôi đã bỏ qua cái kết thực sự của” Out of Season “mà ông già đã treo cổ tự tử. Điều này đã được bỏ qua trên lý thuyết mới của tôi rằng bạn có thể bỏ qua bất cứ điều gì … Và phần bị bỏ qua sẽ củng cố câu chuyện. “ Trong chương mười sáu của “Death in the Afternoon”, ông so sánh lý thuyết của mình về việc viết với một tảng băng trôi.
Nhà viết tiểu sử của Hemingway, Carlos Baker tin rằng với tư cách là nhà văn viết truyện ngắn, Hemingway đã học được “cách tận dụng tối đa, cách cắt tỉa ngôn ngữ và tránh chuyển động lãng phí, cách nhân lên cường độ và cách không nói gì ngoài sự thật theo cách đó được phép nói nhiều hơn sự thật”. Baker cũng lưu ý rằng phong cách viết của “lý thuyết tảng băng trôi” cho thấy rằng sự phức tạp kể chuyện và sắc thái của một câu chuyện, hoàn chỉnh với tính biểu tượng, hoạt động dưới bề mặt của chính câu chuyện.
Lý thuyết tảng băng của Hemingway nêu bật ý nghĩa biểu tượng của nghệ thuật. Ông sử dụng hành động vật lý để đưa ra một diễn giải về bản chất của sự tồn tại của con người. Có thể chứng minh một cách thuyết phục rằng, “trong khi đại diện cho cuộc sống của con người thông qua các hình thức hư cấu, Hemingway đã liên tục đặt con người chống lại bối cảnh của thế giới và vũ trụ của mình để xem xét tình hình của con người từ nhiều quan điểm khác nhau”.
Phân tích ý nghĩa nguyên lý tảng băng trôi qua đoạn trích Ông già và biển cả của Huê – minh – uê.
