»» Nội dung bài viết:
Hướng dẫn cách viết đoạn văn nghị luận xã hội đạt điểm cao
I. Các bước tiến hành.
1. Xác định chủ đề:
Căn cứ vào yêu cầu của đề bài, xác định rõ nội dung cần bàn luận trong đoạn văn là gì. Chủ đề sẽ là một phần nội dung liên quan đến tri thức ở phần Đọc hiểu. Chủ đề cần được giới thiệu trực tiếp, ngắn gọn trong phần mở đoạn.
2. Triển khai ý:
Khi đã xác định được chủ đề của đoạn văn, cần vận dụng kiến thức đọc hiểu có liên quan đề phát triển chủ đề đó thành các ý cụ thể, chi tiết. Nếu bỏ qua thao tác này, đoạn văn dễ rơi vào tình trạng lủng củng, quẩn ý. Các ý cần được tổ chức, trình bày một cách chặt chẽ, khoa học, có trọng tâm, tránh lan man, xa chủ đề.
3. Lựa chọn kiểu diễn đạt:
Với đối tượng học sinh của kì thi THPT, sẽ không có yêu cầu bắt buộc về kiểu diễn đạt, nhưng vẫn nên chọn kiểu đoạn văn diễn dịch hoặc tổng – phân – hợp,
Trên đây là một số vấn đề lí thuyết cần ôn tập; các ví dụ về đoạn văn nghị luận xã hội sẽ được nêu cụ thể trong phần Một số đề tham khảo và gợi ý làm bài.
II. Cách trình bày, nhận biết đoạn văn diễn dịch, quy nạp, tổng – phân – hợp, song hành.
1. Đoạn văn diễn dịch:
Đoạn văn diễn dịch là đoạn văn trong đó câu chủ đề mang ý nghĩa khái quát, đứng ở đầu đoạn. Các câu còn lại triển khai cụ thể ý của câu chủ đề, bổ sung, làm rõ câu chủ đề.
2. Đoạn văn quy nạp:
Đoạn văn quy nạp là đoạn văn được trình bày đi từ các ý nhỏ đến ý lớn, từ các chi tiết đến ý khái quát, từ ý cụ thể đến ý luận bao trùm . Câu chủ đề nằm ở vị trí cuối đoạn, làm nhiệm vụ khép nội dung cho đoạn văn.
3. Đoạn văn tổng – phân – hợp:
Đoạn văn tổng – phân – hợp là đoạn văn kết hợp giữa diễn kịch với quy nạp. Câu mở đầu đoạn văn nêu ý khái quát bậc một, các cấu tiếp theo triển khai ý khái quát. Câu kết đoạn là ý khái quát bậc hai, mang tính chất nâng cao, mở rộng.
4. Đoạn văn song hành:
Đoạn văn song hành là đoạn văn có các câu triển khai nội dung song song nhau, không nội dung nào bao trùm lên nội dung nào, các câu cùng thể hiện chủ đề đoạn văn.
