»» Nội dung bài viết:
So sánh vẻ đẹp khát vọng sống mãnh liệt trong đoạn cuối bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” và “Một khúc ca xuân”
Hướng dẫn làm bài:
Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải và “Một khúc ca xuân” của Tố Hữu đều thể hiện khát vọng sống mãnh, liệt, sống quên mình vì quê hương, đất nước. Đó là lý tưởng sống cao đẹp, là mẫu mực để tuổi trẻ noi theo.
1. Vẻ đẹp khát vọng sống mãnh liệt trong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”:
– Từ mùa xuân của thiên nhiên, đất trời, Thanh Hải bày tỏ khát vọng rất khiêm nhường của mình qua hình ảnh con chim, bông hoa để làm đẹp cho mùa xuân đất nước:
“Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến.
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc”.
– Nhà thơ bộc lộ chân thành và thiết tha khát khao cống hiến giản dị, chân thành cho cuộc đời:
+ muốn làm “con chim hót”: góp tiếng hót cho cuộc đời.
+ muốn làm “nhành hoa”: góp chút sắc hương cho cuộc sống.
+ muốn làm “nốt trầm”: cho sự hoàn thiện của bản nhạc cuộc sống.
+ Tất cả những khát khao của tác giả chỉ là “một”: khát khao mong ước giản dị nhưng ý nghĩa.
⇒ Không mong muốn những điều lớn lao, ước nguyện hóa thân thiết tha của nhà thơ giản dị nhưng chân thành và tha thiết.
– Thanh Hải đúc kết tất cả những mong ước của mình thành “Một mùa xuân nho nhỏ – Lặng lẽ dâng cho đời”.
+ “Mùa xuân nho nhỏ mang nghĩa ẩn dụ cho khao khát cống hiến phần tươi đẹp nhất của mình cho cuộc đời chung.
– Mỗi người dù ở lứa tuổi nào, nghề nghiệp gì cũng phải là một mùa xuân nho nhỏ để góp phần làm đẹp cho mùa xuân của dân tộc.
– Bài thơ kết thúc bằng làn điệu dân ca xứ Huế ngọt ngào, hòa cùng khúc ca chung của dân tộc. Qua đó thể hiện tình yêu quê hương, đất nước của tác giả.
– Thể thơ năm chữ giàu nhạc điệu, những hình ảnh tiêu biểu, các biện pháp tu từ ẩn dụ, hoán dụ, điệp ngữ và giọng điệu giàu cảm xúc.
2. Vẻ đẹp khát vọng sống mãnh liệt trong bài thơ “Một khúc ca xuân” của Tố Hữu :
– Hai câu đầu mượn hình ảnh con chim, chiếc lá để thể hiện quy luật của thiên nhiên:
“Nếu là con chim, chiếc lá
Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh”
Con chim dâng tặng cho đời tiếng hót, chiếc lá dâng tặng cho đời màu xanh. Đó là những gì tinh túy nhất để làm cho cuộc sống thêm hương sắc và thêm sức sống.
– Hai câu thơ sau nói về quy luật của cuộc sống con người:
“Lẽ nào vay mà không có trả
Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình…”
Đó là quy luật vay – trả, nhận và cho. Suy rộng ra con người sống không phải là để hưởng thụ vật chất hay tinh thần của thiên nhiên, của cuộc sống và phải biết cống hiến, biết làm đẹp cho xã hội ngày càng phát triển. Đó là cách sống có ý nghĩa. Quan điểm đó xuất phát từ đạo lí truyền thống của dân tộc ta.
– Cách lập luận : Phải… phải, lẽ nào… mà là lời khẳng định mang tính quy luật
3. So sánh khát vọng sóng trong hai bài thơ :
– Hai nhà thơ gặp nhau ở quan niệm về lẽ sống: Không sống hưởng thụ, ích kỉ, phải biết cống hiến, vị tha; biết cho đi nhiều hơn là nhận về; biết sống vì người khác; đặt lợi ích chung của tập thể cộng đồng lên trên lợi ích của cá nhân. Đây là quan điểm sống đẹp, cao thượng và đáng trân trọng.
– Họ đều lựa chọn những hình ảnh, những sự vật thân quen, bình dị nhưng thiết thực, hữu ích để thể hiện khát vọng của mình.
– Họ đều là những con người sống có lí tưởng, có niềm tin vào tương lai đất nước, một đời chiến đấu và sáng tạo vì sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc.
– Lời thơ của cả hai tác giả đều thiết tha, cảm xúc chân thành, ước nguyện thiêng liêng.
* Liên hệ: Học tập từ khát vọng sống mãnh liệt, cao đẹp và đắm say của hai nhà thơ, tuổi trẻ cần phải xây dựng cho mình lí tưởng sống cao đẹp, chuẩn bị cho mình những phẩm chất, năng lực và trí tuệ vững vàng để xây dựng và phát triển đất nước trong thời đại mới,
- Cảm nhận ý nghĩa hình ảnh “lộc” trong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”
- Cảm nhận vẻ đẹp mùa xuân qua khổ thơ đầu bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”
- Cảm nhận vẻ đẹp đất nước, con người qua khổ 2 bài “Mùa xuân nho nhỏ”
- Cảm nhận ý nghĩa nhan đề bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” và quan niệm sống của Thanh Hải
