»» Nội dung bài viết:
Luyện nói: Thuyết minh một thứ đồ dùng
I – CHUẨN BỊ Ở NHÀ
Đề bài: “Thuyết minh về cái phích nước (bình thuỷ)”.
1. Yêu cầu:
Trình bày được công dụng, cấu tạo, nguyên lí giữ nhiệt và cách bảo quản.
2. Quan sát và tìm hiểu.
– Trước hết hãy xác định phích nước là một thứ đồ dùng thường có trong mỗi gia đình và công dụng của nó.
– Xác định cái phích nước do những bộ phận nào tạo thành:
+ Bộ phận quan trọng nhất của phích nước là ruột phích được cấu tạo như thế nào để giữ nhiệt? (Gợi ý: hai lớp thuỷ tinh, ở giữa là chân không làm mất khả năng truyền nhiệt ra ngoài; phía trong lớp thuỷ tinh được tráng bạc nhằm hắt nhiệt trở lại để giữ nhiệt; miệng bình nhỏ làm giảm khả năng truyền nhiệt,…)
– Hiệu quả giữ nhiệt: trong vòng 6 tiếng đồng hồ nước từ 100 độ còn giữ được 70 độ.
+ Bộ phận vỏ phích làm bằng gì, có tác dụng bảo quản ruột phích như thế nào?
– Bảo quản và sử dụng phích như thế nào để khỏi vỡ, nước sôi không gây nguy hiểm cho trẻ em?
3. Lập dàn ý
– Dàn ý đủ các phần Mở bài, Thân bài, Kết bài với các ý trong từng phần.
– Dự kiến sử dụng các phương pháp thuyết minh nào?
II – LUYỆN NÓI TRÊN LỚP
– Luyện nói theo dàn ý đã chuẩn bị trước tổ, nhóm.
– Một số học sinh được chọn nói trước lớp.
* Soạn bài.
I. Hướng dẫn chuẩn bị ở nhà
Câu 1: Chuẩn bị dàn ý với đề bài: Thuyết minh về cái phích (bình thuỷ).
Câu 2: Yêu cầu chung: Trình bày được công dụng, các bộ phận cấu tạo, nguyên lí giữ nhiệt và cách bảo quản của cái phích.
Câu 3: Các bước chuẩn bị:
a. Quan sát và tìm hiểu về đối tượng thuyết minh:
– Công dụng của phích nước trong cuộc sống sinh hoạt hằng ngày; Phích nước giữ được nhiệt trong khoảng thời gian bao lâu?
– Tìm hiểu cấu tạo của phích nước:
+ Ruột phích: Tại sao phích lại giữ được nhiệt? Ruột phích làm bằng gì? Tại sao ruột phích nước lại được cấu tạo thành hai lớp, giữa hai lớp là khoảng chân không? Lớp bạc tráng bên trong có tác dụng gì? Tại sao miệng bình phải làm nhỏ?,…
+ Vỏ phích: Làm bằng chất liệu gì? Tác dụng? Người ta thường trang trí như thế nào?
– Để phát huy tác dụng của phích nước, tăng khả năng sử dụng, người ta phải sử dụng và bảo quản như thế nào? Những điều gì cần tránh khi sử dụng phích nước?
Câu 4: Lập dàn ý cho bài nói:
– Chú ý: đây là bài văn nói, các ý phải được sắp xếp phù hợp với cách trình bày bằng miệng;
– Thiết lập trình tự các ý theo bố cục ba phần (Mở bài, Thân bài, Kết bài);
– Đối với từng nội dung thuyết minh, phải tính toán lựa chọn phương pháp thích hợp (các phương pháp thích hợp với đề bài này: định nghĩa, dùng số liệu, so sánh, phân loại,…)
– Viết thành văn một số đoạn: công dụng, giới thiệu cấu tạo ruột phích,…
Thuyết minh về cấu tạo, công dụng và cách bảo quản chiếc phích nước (bình thủy)
II. Thực hiện trên lớp
1. Nói trước tổ, trước lớp; chú ý điều chỉnh giọng nói, nhấn mạnh những nội dung thuyết minh quan trọng (công dụng, cấu tạo, khả năng giữ nhiệt,…)
2. Lắng nghe bài nói của các bạn, nghi chép nhận xét của thầy, cô giáo; điều chỉnh dàn ý của mình.
3. Tham khảo những dàn ý được thầy, cô giáo đánh giá cao.
