Thực hành Tiếng Việt Bài 5 (tt): Từ ngữ địa phương (Bài 5, Ngữ văn 7, tập 1, Kết nối tri thức)

bai-5-thuc-hanh-tieng-viet-tt-tu-ngu-dia-phuong-ngu-van-7-ket-noi-tri-thuc

Thực hành Tiếng Việt:

Từ ngữ địa phương.

Câu 1. Trong câu văn sau, những từ ngữ nào có thể được xem là từ ngữ địa phương? Vì sao?

Tất cả được đựng trong những thẫu, những vịm bày trên một cái trẹc, o bán cơm hến lấy ra bằng những chiếc gáo mù u nhỏ xíu, bàn tay thoăn thoắt mỗi thứ một ít…

Trả lời:

– Những từ ngữ được xem là từ địa phương là: thẫu, vịm, trẹc, o. Vì đây là những từ ngữ đặc trưng vùng miền mà chỉ ở một số địa phương như Huế mới sử dụng.

Câu 2. Liệt kê một số từ ngữ địa phương được dùng trong văn bản Chuyện cơm hến. Những từ ngữ đó có nghĩa tương đương với những từ ngữ nào được dùng ở địa phương em hoặc trong từ ngữ toàn dân?

Trả lời:

Từ ngữ địa phương trong Chuyện cơm hến	Từ ngữ toàn dân/địa phương nơi khác
lạt	Nhạt
Duống	Đưa xuống
Né	Tránh
Phỏng	Bỏng
Túi mắt túi mũi	Tối mắt tối mũi
tui	Tôi
xắt	Thái
Nhiêu khê	Lôi thôi, phức tạp
mè	Vừng
heo	Lợn
Vị tinh	Bột ngọt
thẫu	thẩu
vịm	liễn
trẹc	Mẹt
o	Cô
tô	Bát
chi	Gì
môn bạc hà	cây dọc mùng
trụng	nhúng

Câu 3. Cho biết tác dụng của việc dùng từ ngữ địa phương của Huế trong Chuyện cơm hến.

Trả lời:

– Việc dùng từ ngữ địa phương của Huế trong Chuyện cơm hến có tác dụng khắc họa không khí, sắc thái riêng của Huế, miêu tả lối nói riêng của người Huế. Tính chất địa phương của bài tản văn góp phần tạo ấn tượng sâu đậm về Huế và văn hóa Huế. Nói về không gian văn hóa Huế bằng một số từ ngữ Huế thì sẽ nêu bật được sắc màu của Huế.

Câu 4. Nêu một số từ ngữ địa phương chỉ sự vật (người, cây cối, con vật,…) ở các vùng miền mà em biết và tìm từ ngữ toàn dân tương ứng.

Trả lời:

Từ ngữ địa phương	Từ toàn dân
Má, u, bầm, mạ	Mẹ
Thầy, tía, cha, ba	Bố
Chén	Cốc
Bòng	Bưởi
Mận	Roi
O	Cô
Bá	Bác
Mô	Đâu
Vô	Vào
Chén, tô	Bát
Heo	Lợn
Chủi	Chổi
Tru	Trâu
Mô	Đâu
Bắp	Ngô
Mần	Làm
Hột gà, hột vịt	Trứng gà, trứng vịt
Xà bông	Xà phòng
Tắc	Quất
Xỉn	Say
Mập	Béo
Thơm, khóm	Dứa
Bổ	Ngã
…	…