Nội dung:
Chữa lỗi về quan hệ từ
I – CÁC LỖI THƯỜNG GẶP VỀ QUAN HỆ TỪ
1. Thiếu quan hệ từ:
Hai câu sau thiếu quan hệ từ ở chỗ nào? Hãy chữa lại cho đúng.
– Đừng nên nhìn hình thức đánh giá kẻ khác.
– Câu tục ngữ này chỉ đúng xã hội xưa, còn ngày nay thì không đúng.
2. Dùng quan hệ từ không thích hợp về nghĩa.
Các quan hệ từ và, để trong hai ví dụ sau có diễn đạt đúng quan hệ ý nghĩa giữa các bộ phận trong câu không? Nên thay và, để ở đây bằng quan hệ từ gì?
– Nhà em ở xa trường và bao giờ em cũng đến trường đúng giờ.
– Chim sâu rất có ích cho nông dân để nó diệt sâu phá hoại mùa màng.
3. Thừa quan hệ từ.
Vì sao các câu sau thiếu chủ ngữ? Hãy chữa lại cho câu văn được hoàn chỉnh.
– Qua câu ca dao “Công cha như núi Thái Sơn, Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra” cho thấy công lao to lớn của cha mẹ đối với con cái.
– Về hình thức có thể làm tăng giá trị nội dung đồng thời hình thức có thể làm thấp giá trị nội dung.
4. Dùng quan hệ từ mà không có tác dụng liên kết.
Các câu (in đậm) dưới đây sai ở đâu? Hãy chữa lại cho đúng.
– Nam là một học sinh giỏi toàn diện. Không những giỏi về môn Toán, không những giỏi về môn Văn. Thầy giáo rất khen Nam. (in đậm câu Không những giỏi về môn Toán, không những giỏi về môn Văn)
– Nó thích tâm sự với mẹ, không thích với chị. (in đậm cả câu).
| * Ghi nhớ: Trong việc sử dụng quan hệ từ, cần tránh các lỗi sau: |
II – LUYỆN TẬP
1. Thêm quan hệ từ thích hợp (có thể thêm hoặc bớt một vài từ khác) để hoàn chỉnh các câu sau đây:
– Nó chăm chú nghe kể chuyện đầu đến cuối.
– Con xin báo một tin vui cha mẹ mừng.
2. Thay các quan hệ từ dùng sai trong các câu sau đây bằng những quan hệ từ thích hợp.
– Ngày nay, chúng ta cũng có quan niệm với cha ông ngày xưa, lấy đạo đức, tài năng làm trọng.
– Tuy nước sơn có đẹp đến mấy mà chất gỗ không tốt thì đồ vật cũng không bền được.
– Không nên chỉ đánh giá con người bằng hình thức bên ngoài mà nên đánh giá con người bằng những hành động, cử chỉ, cách đối xử của họ.
3. Chữa lại các câu văn sau cho hoàn chỉnh.
– Đối với bản thân em còn nhiều thiếu sót, em hứa sẽ tích cực sửa chữa
– Với câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách” cho em hiểu đạo lí làm người là phải giúp đỡ người khác.
– Qua bài thơ này đã nói lên tình cảm của Bác Hồ đối với thiếu nhi.
4. Cho biết các quan hệ từ in đậm dưới đây được dùng đúng hay sai.
a) Nhờ cố gắng học tập nên nó đạt thành tích cao.
b) Tại nó không cẩn thận nên nó đã giải sai bài toán.
c) Chúng ta phải sống cho thế nào để chan hoà với mọi người.
d) Các chiến sĩ đã anh dũng chiến đấu để bảo vệ nền độc lập của dân tộc.
e) Phải luôn luôn chống tư tưởng chỉ bo bo bảo vệ quyền lợi bản thân của mình.
g) Sống trong xã hội của phong kiến đương thời, nhân dân ta bị áp bức bóc lột vô cùng tàn bạo.
h) Nếu trời mưa, con đường này sẽ rất trơn.
i) Giá trời mưa, con đường này sẽ rất trơn.
5. Trao đổi bài tập làm văn với bạn cùng lớp, đọc và nhận xét về cách dùng quan hệ từ trong bài làm của bạn. Nếu bài của bạn có sai sót thì góp ý với bạn cách chữa.
* Soạn bài:
Chữa lỗi về quan hệ từ
I. Các lỗi thường gặp về quan hệ từ
1. Lỗi thiếu quan hệ từ.
a. Hai câu đã cho sai vì thiếu quan hệ từ.
b. Chữa lại:
– Đừng nên nhìn hình thức mà đánh giá kẻ khác.
– Câu tục ngữ này chỉ đúng với xã hội xưa, còn ngày nay thì không đúng.
2. Lỗi dùng quan hệ từ không thích hợp về nghĩa.
a. Các quan hệ từ “và”, “để” dùng không đúng nghĩa, không thể hiện chính xác mối quan hệ giữa các thành phần câu.
b. Chữa: thay “và” bằng “nhưng”, thay “để” bằng “vì”.
3. Lỗi thừa quan hệ từ.
a. Các câu này đều thiếu chủ ngữ. Các quan hệ từ “qua”, “về” ở đầu câu đã biến chủ ngữ của câu thành thành phần trạng ngữ. Đây là lỗi thừa quan hệ từ.
b. Cách chữa là bỏ quan hệ từ để khôi phục thành phần chủ ngữ cho câu:
– Câu ca dao “Công cha như núi Thái Sơn, Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra” cho ta thấy công lao to lớn của cha mẹ đối với con cái.
– Hình thức có thể làm tăng giá trị nội dung đồng thời hình thức có thể làm thấp giá trị nội dung.
4. Lỗi dùng quan hệ từ mà không có tác dụng liên kết.
a. Không những giỏi về môn toán, không những giỏi về môn Văn;… không thích với chị.
Quan hệ từ “không những…” đòi hỏi phải có quan hệ từ “mà còn…” đi kèm. Quan hệ từ với trong trường hợp này thiết lập quan hệ giữa “không thích” và “chị” là không hợp lí, không tương ứng với vế trước.
b. Có thể chữa:
– Nam là một học sinh giỏi toàn diện. Bạn ấy không những giỏi về môn toán, môn văn mà còn giỏi về nhiều môn khác.
– Nó thích tâm sự với mẹ, không thích tâm sự với chị.
II. Luyện tập
Câu 1:
– Nó chăm chú nghe kể chuyện từ đầu đến cuối.
– Con xin báo một tin vui để cha mẹ mừng.
Câu 2: Thay các quan hệ từ dùng sai:
– Ngày nay, chúng ta cũng có quan niệm như cha ông ta ngày xưa, lấy đạo đức, tài năng làm trọng.
– Dù nước sơn có đẹp đến mấy mà chất gỗ không tốt thì đồ vật cũng không bền được.
– Không nên chỉ đánh giá con người về hình thức bên ngoài mà nên đánh giá con người về những hành động, cử chỉ, cách đối xử của họ
Câu 3: Cách chữa chung cho loại lỗi này là bỏ các quan hệ từ để khôi phục chủ ngữ cho câu. Có thể sửa:
– Bản thân em còn nhiều thiếu sót, em hứa sẽ tích cực sửa chữa.
– Câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách” cho em hiểu đạo lí làm người là phải giúp đỡ người khác.
– Bài thơ này đã nói lên tình cảm của Bác Hồ đối với thiếu nhi.
Câu 4: Các câu sai: (c), (e), (g), (i), có thể sửa như sau:
– Chúng ta phải sống thế nào để chan hoà với mọi người. (bỏ từ “cho”)
– Phải luôn luôn chống tư tưởng chỉ bo bo bảo vệ quyền lợi của bản thân mình. (sửa lại cụm “bản thân của mình”)
– Sống trong xã hội phong kiến đương thời, nhân dân ta bị áp bức bóc lột vô cùng tàn bạo. (bỏ từ “của”)
– Trời mà mưa thì con đường này sẽ rất trơn. (quan hệ từ “giá” chỉ dùng để biểu thị điều kiện thuận lợi).
Câu 5: Học sinh tự trao đổi làm bài.
Để lại một phản hồi