Hướng dẫn cách lập dàn ý cho bài văn nghị luận

I. Tác dụng của việc lập dàn ý

1. Lập dàn ý là gì ?

– Là công việc lựa chọn và sắp xếp những nội dung cơ bản dự định triển khai vào bố cục ba phần của văn bản

2. Tác dụng của việc lập dàn ý :
– Giúp người viết bao quát được những nội dung chủ yếu, những luận điểm, luận cứ cần triển khai, phạm vi và mức độ nghị luận …
– Phân phối thời gian làm bài hợp lí.
– Tránh xa đề, lạc đề

II. Cách lập dàn ý cho bài văn nghị luận

– Lập dàn ý bài văn nghị luận cho đề bài sau :
Bàn về vai trò và tác dụng to lớn của sách trong đời sống và tinh thần của con người, nhà văn Măcxim Gorki có viết : “Sách mở rộng trước mắt tôi những chân trời mới”

1. Tìm ý cho bài văn nghị luận:

+Tìm ý là tìm hệ thống luận điểm, luận cứ cho bài văn.
+Luận điểm là ý kiến, tư tưởng, quan điểm của người viết đối với vấn đề trong bài văn, được thể hiện dưới dạng câu khẳng định hoặc phủ định.
+Luận cứ là những lí lẽ dùng để thuyết minh cho luận điểm.

a.Xác định luận đề:
Sách là phương tiện cung cấp tri thức cho con người, giúp con người trưởng thành về mặt nhận thức.

b.Xác định luận điểm, luận cứ:

-LĐ 1: -LĐ 2: -LĐ 3:
+LC1: +LC1: +LC1:
+LC2: +LC2: +LC2:
+LC3: +LC3:

Căn cứ vào đề bài, vào yêu cầu của bài văn và huy động những hiểu biết của mình, em hãy suy nghĩ và trả lời các câu hỏi sau:
+Sách là gì?
+Sách có tác dụng như thế nào?
+Thái độ đối với việc đọc sách như thế nào?

-Luận điểm 1: Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con người.
+Luận cứ 1: Sách là sản phẩm tinh thần của con người
+Luận cứ 2: Sách là kho tàng tri thức
+Luận cứ 3: Sách giúp ta vượt qua thời gian và không gian

-Luận điểm 2: Sách mở rộng những chân trời mới.
+Luận cứ 1: Sách giúp ta hiểu biết về mọi lĩnh vực tự nhiên và xã hội
+Luận cứ 2: Sách là người bạn tâm tình gần gũi, giúp ta tự hoàn thiện mình về nhân cách.

-Luận điểm 3: Cần có thái độ đúng đối với việc đọc sách.
+Luận cứ 1: Đọc và làm theo sách tốt, phê phán sách có hại
+Luận cứ 2: Tạo thói quen lựa chọn sách, hứng thú đọc và học theo các sách có nội dung tốt
+Luận cứ 3: Học những điều hay trong sách.

*Ghi nhớ ý 1 SGK/91

2. Lập dàn ý:

+Mở bài: giới thiệu và định hướng triển khai vấn đề.
+Thân bài: triển khai lần lượt các luận điểm, luận cứ.
+Kết bài: nhấn mạnh , mở rộng vấn đề

I.Mở bài:
– Nêu ý kiến của M.Go-rơ-ki
-Định hướng tư tưởng cho bài viết.
II.Thân bài:
1.LĐ 1: 2.LĐ 2: 3.LĐ 3:
a.LC1: a.LC1: a.LC1:
b.LC2: b.LC2: b.LC2:
c.LC3: c.LC3:
1.Luận điểm 1: Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con người.
a.Luận cứ 1: Sách là sản phẩm tinh thần của con người.
b.Luận cứ 2: Sách là kho tàng tri thức.
c.Luận cứ 3: Sách giúp ta vượt qua thời gian và không gian.
2.Luận điểm 2:
a.Luận cứ 1: Sách giúp ta hiểu biết về mọi lĩnh vực tự nhiên và xã hội.
b.Luận cứ 2: Sách là người bạn tâm tình gần gũi, giúp ta tự hoàn thiện mình về nhân cách.
3.Luận điểm 3:
a.Luận cứ 1: Đọc và làm theo sách tốt, phê phán sách có hại.
b.Luận cứ 2: Tạo thói quen lựa chọn sách, hứng thú đọc và học theo các sách có nội dung tốt.
c.Luận cứ 3: Học những điều hay trong sách.
III.Kết bài: Khẳng định vai trò của sách

Chú ý:

+Phải lựa chọn những ý tiêu biểu, đi sát vào nội dung đề bài
+Phải sắp xếp các luận điểm, luận cứ theo một trình tự hợp lí
+Phải có các kí hiệu đặt trước các đề mục để dàn ý được rõ ràng, minh bạch

*Ghi nhớ ý 2 SGK/91

III. Luyện tập:

1 .Bài tập 1:

a.Các ý cần bổ sung:
-Đức và tài có quan hệ khăng khít với nhau trong mỗi người.
-Cần phải thường xuyên rèn luyện, tu dưỡng, phấn đấu để có cả tài lẫn đức.
b.Dàn ý:
-Mở bài:
+Giới thiệu lời dạy của chủ tịch HCM
+Định hướng tư tưởng cho bài viết
-Thân bài:
+Giải thích câu nói của chủ tịch HCM
+Lời dạy của Bác có ý nghĩa sâu sắc đối với việc rèn luyện, tu dưỡng của từng cá nhân.
-Kết bài: Cần phải thường xuyên rèn luyện, phấn đấu để có cả tài lẫn đức.