Câu ghép (tiếp theo)
I. Quan hệ ý nghĩa giữa các vế trong câu ghép:
-VD: Bởi nó chăm học nên nó được thầy cô yêu mến.( quan hệ nguyên nhân -kết quả)
a/ Vì trời nắng hạn/ kéo dài nên lúa/ đỏ ngọn.
CN VN CN VN
b/ Tuy rét/vẫn kéo dài mùa xuân/ đã đến bên bờ sông Lương.
CN VN CN VN
c/ Nếu em /cố gắng thì em /đạt điểm cao.
CN VN CN VN
d- Mặc dù nhà/ ở xa trường nhưng em /vẫn đi học đúng giờ.
CN VN CN VN
e- Hoa móng ngựa/ nở trắng trên sườn đồi và hoa mai/dệt
CN VN CN
vàng hai bên bờ suối.
VN
g/ Anh /học bài hay anh/ làm bài.
CN VN CN VN
h/ Chiếc đò /đã tới bến, anh/ bước lên bờ đứng ở dốc đê.
CN VN CN VN
i/ Chúng ta /nghỉ vài phút rồi chúng ta/ làm tiếp nhé.
CN VN CN VN
– Quan hệ giữa các vế trong các câu ghép trên là quan hệ gì? Trong mối quan hệ đó mỗi vế câu biểu thị ý nghĩa gì?
a- Quan hệ nguyên nhân – kết quả
b-Quan hệ tương phản
c- Quan hệ điều kiện giả thiết – kết quả
d-Quan hệ nhượng bộ – tăng tiến
e-Quan hệ đồng thời
g- Quan hệ lựa chọn
h- Quan hệ nối tiếp
– Vậy qua phân tích, ta thấy các vế trong câu ghép có những mối quan hệ nào?
* Ghi nhớ; sgk/123
II. Luyện tập:
Bài tập 1: Xác định quan hệ ý nghĩa giữa các vế trong câu ghép;
a- Vế (1) và vế (2) : nguyên nhân- kết quả.
– Vế (2) và (3) : quan hệ giải thích
b- Hai vế câu có quan hệ điều kiện- kết quả.
c- Các vế có quan hệ tăng tiến.
e – Câu 1 dùng QHT rồi nối 2 vế chỉ quan hệ nối tiếp.
– Câu 2 : quan hệ nguyên nhân – kết quả.
Bài tập2:
a/Tìm câu ghép:
– Trời xanh thẳm, biển cũng xanh thẳm.
– Trời rải mây trắng nhạt, biển mơ màng dịu hơi sương.
– Trời âm u mây mưa, biển xám xịt nặng nề.
– b/ Các vế trong các câu ghép trên có quan hệ nguyên nhân- kết quả
– c/ Không nên tách các vế câu ghép trên thành câu riêng vì chúng có quan hệ ý nghĩa khá chặt chẽ, thống nhất.
Bài 3: Không thể tách mỗi vế câu trong từng câu ghép ra thành câu đơn vì nó không đảm bảo tính mạch lạc của lập luận.
-Căn cứ vào đâu mà em xác định được mối quan hệ giữa các vế trong các câu ghép trên?
+ Căn cứ vào quan hệ từ, cặp quan hệ từ hoặc cặp từ hô ứng hoặc căn cứ vào ngữ cảnh, hoàn cảnh giao tiếp.
- Liên hệ giáo dục:sử dụng đúng câu ghép trong nói, viết
