Tự học - một thú vui bổ ích (Bài 6, Ngữ Văn 7, tập 2, sách Chân trời sáng tạo).

bai-6-tu-hoc-mot-thu-vui-bo-ich-sgk-ngu-van-7-tap-2-sach-chan-troi-sang-tao

* Nội dung chính: Văn bản giúp người đọc nhận ra được tầm quan trọng của tự học: tự học là sự cần thiết nhưng không bắt buộc, giúp ta hoàn toàn tự do, tự chủ giống như cái thú đi chơi bộ, một cuộc du lịch bằng trí óc, một thú vui thanh nhã.

Đọc hiểu văn bản:

TỰ HỌC – MỘT THÚ VUI BỔ ÍCH.

Câu 1. Thế nào là tự học?

Trả lời:

– Tự học được hiểu đơn giản quá trình tự làm việc, tự tiếp thu kiến thức mà không có sự hướng dẫn chỉ bảo của người khác. Bản thân bạn phải tự nghiên cứu, suy luận, tư duy… Bản thân người học phải tự suy luận, tư duy,…làm chủ kiến thức và không bị giới hạn về thời gian, khối lượng kiến thức.

Câu 2. Theo em, việc tự học có gì thú vị?

Trả lời:

– Khi tự học, người học được làm chủ quá trình tiếp thu tri thức; bao gồm cả thời lượng học, khối lượng kiến thức phải nạp cùng phương pháp học.

– Tạo tinh thần thoải mái

– Tự khám phá ra một đơn vị kiến thức nào đó mang lại cảm giác thích thú, tâm đắc cho người học. Giúp người học khám phá được năng lực bản thân.

– Sản phẩm kiến thức của quá trình tự học sẽ được ghi nhớ lâu hơn.

Nghị luận: Ý nghĩa của tinh thần tự học đối với mỗi con người.

II. Trải nghiệm cùng văn bản.

Câu 1: Vì sao tự học là “một cuộc du lịch say mê gấp trăm lần du lịch bằng chân”?

Trả lời:

– Nó là du lịch trong không gian lẫn thời gian.

– Những sự hiểu biết của loài người là một thế giới mênh mông.

– Sách vở đem lại vô vàn những vật hữu hình và vô hình trong cuộc du lịch.

Câu 2: Những trích dẫn được sử dụng trong đoạn văn nhằm mục đích gì?

Trả lời:

Những trích dẫn được sử dụng trong đoạn văn là những nhân vật, sự kiện cụ thể, chính xác nhằm thuyết phục người đọc, người nghe về những lợi ích của việc tự học.

III. Suy ngẫm và phản hồi.

Câu 1. Văn bản trên được viết nhằm mục đích gì?

Trả lời:

– Văn bản trên được viết với mục đích thuyết phục người đọc về những lợi ích, sự thú vị của thói quen tự học.

Câu 2. Em hãy chỉ ra mối liên hệ giữa các ý kiến, lí lẽ, bằng chứng trong văn bản dựa vào sơ đồ.

Trả lời:

Câu 3. Em có nhận xét gì về những bằng chứng tác giả nêu ra trong đoạn trích dưới đây?

Quan trọng hơn cả, tự học còn là một thú vui rất thanh nhã, nó nâng cao tâm hồn ta lên. Ta vui vì thấy khả năng của ta đã thăng tiến và ta giúp đời nhiều hơn trước. Một thầy kí, một bác nông phu, bất kì hạng người nào, nếu chịu học hỏi tìm kiếm, cũng có thể cải thiện phương pháp làm việc của mình, và giảng giải những kinh nghiệm của mình cho người khác. Sau cùng, còn gì vui bằng tìm tòi và khám phá: Pat-xơ-tơ, Anh-xơ-tanh, hai vợ chồng Kiu-ri và hàng trăm nhà bác học khác, suốt đời nghèo nàn mà lúc nào cũng mãn nguyện hơn những vua chúa trên ngai vàng; cả tháng cả năm tự giam trong phòng thí nghiệm, không hề biết những tiêu khiển của người đời mà thấy thời giờ trôi qua vẫn quá mau, là nhờ thú tự học tìm tòi của họ.

Trả lời:

– Đoạn trích có hai bằng chứng: bằng chứng thứ nhất về thầy kí, bác nông phu là những sự việc tiêu biểu, quen thuộc trong đời sống, khẳng định rằng dù bất kì ai chỉ cần tìm tòi, học tập thì sẽ tiến bộ và có thể cống hiến cho xã hội. Bằng chứng thứ hai là về các nhà khoa học nổi tiếng có sức ảnh hưởng và quá trình tự học của họ.

→ Vì vậy những bằng chứng này có tác dụng làm rõ cho ý kiến của người viết, dễ dàng được người đọc tin tưởng, tiếp nhận, nhờ đó thực hiện mục đích của văn bản là thuyết phục người đọc về những lợi ích của việc tự học.

Câu 4. Những dấu hiệu nào giúp em nhận ra Tự học – một thú vui bổ ích là văn bản nghị luận về một vấn đề đời sống?

Trả lời:

– Văn bản thể hiện thái độ đề cao, đồng tình của người viết với việc tự học.

– Văn bản đưa ra được lí lẽ, bằng chứng thuyết phục để làm rõ ý kiến

– Các lí lẽ, ý kiến được sắp xếp theo trình tự hợp lí để người đọc nhận ra các lợi ích của việc tự học.

Câu 5. Có bạn cho rằng: Tự học là không cần sự trợ giúp của người khác. Em hãy viết một đoạn văn khoảng 100 chữ để trao đổi về ý kiến này.

Trả lời:

– Bằng những kiến thức tiếp thu qua văn bản “Tự học – một thú vui bổ ích” và hiểu biết cá nhân tôi không đồng tình với ý kiến “Tự học là không cần sự trợ giúp của người khác”. Chúng ta cần hiểu một cách toàn diện tự học không phải là không cần sự trợ giúp của ai, mà là người học chủ động, tự giác trong việc học của mình, biết lên kế hoạch học tập và chủ động tìm kiếm tri thức, biết tìm sự trợ giúp khi cần thiết để việc học tập được hiệu quả.