Biện pháp điệp từ, điệp ngữ là gì?

Biện pháp điệp từ, điệp ngữ

I. Điệp từ, điệp ngữ là gì?

Biện pháp điệp từ, điệp ngữ là biện pháp tu từ nhắc đi nhắc lại nhiều lần một từ, cụm từ có dụng ý làm tăng cường hiệu quả diễn đạt: nhấm mạnh, tạo ấn tượng, gợi liên tưởng, cảm xúc… và tạo nhịp điệu cho câu/ đoạn văn bản.

Ví dụ:

“Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín”

(Cây tre Việt Nam – Thép Mới)

II. Các cách điệp từ, điệp ngữ.

1. Điệp ngữ cách quãng:

Ví dụ:

“Buồn trông cửa bể chiều hôm,
Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?
Buồn trông ngọn nước mới sa,
Hoa trôi man mác biết là về đâu ?
Buồn trông nội cỏ dàu dàu,
Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh,
Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi”

(Truyện Kiều – Nguyễn Du)

“… Nhớ sao lớp học i tờ
Đồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan
Nhớ sao ngày tháng cơ quan
Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo
Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều
Chày đêm nện cối đều đều suối xa…”

(Tố Hữu)

2. Điệp nối tiếp:

Ví dụ:

“Mai sau
Mai sau
Mai sau
Đất xanh, tre mãi xanh màu tre xanh”

(Tre Việt Nam – Nguyễn Duy)

“Anh đã tìm em rất lâu, rất lâu
Những cô gái Thạch Kim, Thạch Nhọn.
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách áo mở tung, trắng cả trời chiều”

(Phạm Tiến Duật)

3. Điệp vòng tròn:

Ví dụ:

“Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?”

(Chinh phụ ngâm – Đoàn Thị Điểm)

III. Tác dụng của điệp từ, điệp ngữ

1. Tạo ra sự nhấn mạnh:

Ví dụ:

“… Nhớ sao lớp học i tờ
Đồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan
Nhớ sao ngày tháng cơ quan
Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo
Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều
Chày đêm nện cối đều đều suối xa…”

Trong đoạn thơ trên, từ “nhớ sao” được lặp lại tới 3 lần cho thấy tác dụng nhấn mạnh sự nhớ nhung của tác giả về những kỷ niệm xưa cũ.

2. Tạo sự liệt kê:

Ví dụ:

Còn trời, còn nước, còn non
Còn cô bán rượu anh còn say sưa

=> Điệp từ “còn” được lặp lại nhiều lần để liệt kê những sự vật có sự liên kết với nhau để nói lên tình cảm của tác giả dành cho cô bán rượu.

3. Tạo sự khẳng định:

Ví dụ:

“Trong đầm gì đẹp bằng sen
Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng
Nhị vàng, bông trắng, lá xanh
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.”

Trong ví dụ trên, biện pháp lặp lại một cụm từ nhằm khẳng định vẻ đẹp thuần túy của bông sen.

Xem thêm:

• 

  Mở rộng thành phần chính của câu bằng cụm từ hoặc cụm từ

• 

  Nghĩa của từ và cách giải thích nghĩa của từ

• 

  Tiếng Việt: Biện pháp lặp cấu trúc (Ngữ văn 11, tập 1, Cánh Diều)

• 

  Thực hành tiếng Việt Bài 5: Câu hỏi tu từ (Ngữ văn 8, tập 1, Kết Nối Tri Thức)

• 

  Thực hành tiếng Việt Bài 5: Dấu câu: dấu gạch ngang Biện pháp tu từ: so sánh, nhân hóa, câu hỏi tu từ, điệp ngữ (Bài 5, Ngữ văn 7, tập 1, Kết nối tri thức)

• 

  Tri thức Ngữ văn Bài 2: Một số đặc điểm của thơ, Ẩn dụ (Bài 2, Ngữ văn 6, tập 1, Kết nối tri thức)

• 

  Thực hành Tiếng Việt Bài 2: Nghĩa của từ, So sánh, Nhân hóa, Điệp ngữ (Bài 2, Ngữ văn 6, tập 1, Kết nối tri thức).

• 

  Thực hành Tiếng Việt Bài 2 (tt): Ẩn dụ, Điệp ngữ, Dấu hai chấm và dấu ngoặc kép, Đại từ (Bài 2, Ngữ văn 6, tập 1, Kết nối tri thức).

• 

  Thực hành Tiếng Việt Bài 4 (tt): Biện pháp tu từ; Nghĩa của từ; Thành ngữ (Bài 4, Ngữ văn 6, tập 1, Kết nối tri thức)

• 

  Thực hành Tiếng Việt Bài 5: Biện pháp tu từ: So sánh, ẩn dụ, nhân hóa. (Bài 5, Ngữ văn 6, tập 1, Kết nối tri thức)