Thao tác lập luận so sánh
I- Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận so sánh :
1. Mục đích:
Là làm sáng rõ đối tượng đang nghiên cứu trong tương quan với đối tượng khác. So sánh đúng làm cho bài văn nghị luận sáng rõ, cụ thể, sinh động và có sức thuyết phục.
2. Yêu cầu:
– So sánh các đối tượng có liên quan trên cùng một bình diện, tiêu chí nhất định.
– Chỉ ra điểm giống, điểm khác. (tương đồng, tương phản)
– Nêu bật được đặc trưng của đối tượng cần bàn bạc.
II- Cách so sánh :
1. Các cách so sánh :
– So sánh tương đồng, so sánh tương phản.
– So sánh các yếu tố trong nội bộ đối tượng.
2. Trình tự so sánh:
– Xác định nội dung, đối tượng và mục đích so sánh
– Tìm: + điểm tương đồng (giống) ¦nét chung
+ điểm tương phản (khác) ¦ nét riêng
Căn cứ vào 1 bình diện, 1 tiêu chí thống nhất
– Làm rõ bản chất, đặc điểm của đối tượng.
III- Luyện tập:
1) Trong đoạn trích “BNĐC” tác giả Nguyễn Trãi so sánh “Bắc” “Nam”
– Văn hiến
– Ranh giới
– Phong tục
– Các triều đại / lịch sử
– Hào kiệt
¦ giống /khác
2) Khẳng định nước Đại Việt có chủ quyền ¦ ý thức tự hào dân tộc .
3) Sức thuyết phục:
– Liệt kê các yếu tố của một ĐN
– Sánh vai, ngang hàng
¦Tự hào dân tộc.
