Soạn bài Những đứa con trong gia đình (Nguyễn Thi)

Nội dung:

NHỮNG ĐỨA CON TRONG GIA ĐÌNH

– Nguyễn Thi –

I. Tìm hiểu chung.

1. Tác giả. Nguyễn Thi

* Cuộc đời: Nguyễn Đình Thi (1928 – 1968) là một trong những cây bút văn xuôi hàng đầu của văn nghệ giải phóng miền Nam thời kì chống Mĩ cứu nước. Ông gắn bó sâu sắc với nhân dân Nam Bộ và thực sự trở thành nhà văn của người dân Nam Bộ.

* Sự nghiệp sáng tác:

– Sáng tác của Nguyễn Thi gồm nhiều thể loại: bút kí, truyện ngắn, tiểu thuyết.

– Ông được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 2000.

– Tư tưởng và phong cách nghệ thuật:

+ Nguyễn Thi gắn bó với nhân dân miền Nam
+ Nhân vật của Nguyễn Thi có cá tính riêng nhưng tất cả đều có những đặc điểm chung “rất Nguyễn Thi”.
+ Họ là những con người yêu nước mãnh liệt, thủy chung đến cùng với Tổ quốc, căm thù bọn xâm lược, vô cùng gan góc và tinh thần chiến đấu rất cao – những con người dường như sinh ra để đánh giặc.
+ Họ thể hiện được tính chất Nam bộ: thẳng thắn, bộc trực, lạc quan, yêu đời, giàu tình nghĩa.

2. Tác phẩm:

– Xuất xứ: tác phẩm được viết ngay trong những ngày chiến đấu ác liệt khi ông công tác với tư cách là một nhà văn- chiến sĩ ở Tạp chí Văn nghệ Quân giải phóng (tháng 2 năm 1966). Sau được in trong Truyện và kí, NXB Văn học Giải phóng, 1978.

– Tóm tắt tác phẩm theo nhân vật chính và cốt truyện: sgk

II. Đọc – hiểu văn bản.

1. Nhân vật Việt:

– Là 1 thanh niên mới lớn rất hồn nhiên:

+ Luôn giữ trong mình cái ná thun, cho tới khi đã vào bộ đội
+ Bị thương rất nặng tới lần 2 “trong bóng đêm vắng lặng và lạnh lẽo”, Việt không sợ chết mà lại sợ ma và bóng đêm.
+ Hay tranh giành với chị.
+ Rất yêu quý đồng đội nhưng không nói thật là mình có chị, sợ mất chị, phải giấu chị.

– Có tình thương yêu gia đình sâu đậm:

+ Tình cảm chị em, đối với linh hồn má, với chú Năm.
+ Hình ảnh cha mẹ thân yêu luôn chập chờn trong hồi ức khi bị thương.

– Tính cách anh hùng, tinh thần chiến đấu dũng cảm, kiên cường:

+ Còn nhỏ dám tấn công kẻ giết cha, quyết xin đi tòng quân
+ Luôn ý thức phải sống và chiến đấu để trả thù nhà, đền nợ nước xứng đáng với truyền thống gia đình.
+ Can đảm chịu đựng khi bị thương.
+ Tư thế luôn sẵn sàng chiến đấu dù đang bị kiệt sức.

⇒ 1 con sóng vươn xa nhất trong dòng sông truyền thống, người tiêu biểu cho tinh thần tiến công cách mạng.

2. Nhân vật chị Chiến:

– Là cô gái mới lớn, tính khí vẫn còn rất trẻ con:

+ tranh công bắt ếch.
+ tranh đi tòng quân.
+ tranh công bắt tàu giặc.

– Là người chị biết thương em, nhường em, biết lo toan, tháo vát:

+ thương em
+ lo cho em
+ Nhường nhịn em

– Giống mẹ:

+ Vóc dáng.
+ Đức tính: gan góc, đảm đang kế thừa.

– Khác mẹ:

+ Trẻ trung, thích làm dáng
+ Có điều kiện trực tiếp cầm súng đánh giặc trả thù nhà, thực hiện lời thề sắt đá.

=> Chiến căm thù giặc sâu sắc, gan góc, dũng cảm, lập được nhiều chiến công.

3. Điểm chung giữa 2 nhân vật:

– Là 2 khúc sông trong dòng sông truyền thống gia đình. Hai chị em là sự tiếp nối thế hệ của chú Năm và má, song lại mang dấu ấn riêng của thế hệ trẻ miền Nam thời kì chống Mĩ cứu nước.

4. Nghệ thuật:

– Tình huống truyện: Việt – một chiến sĩ Quân giải phóng- bị thương phải nằm lại chiến trường. Truyện kể theo dòng nội tâm của Việt khi liền mạch ( lúc tỉnh), khi gián đoạn( lúc ngất)của người trong cuộc” làm cho câu chuyện trở nên chân thật hơn, có thể làm thay đổi đối tượng, không gian, thời gian, đan xen tự sự và trữ tình.

– Chi tiết được chọn lọc, vừa cụ thể vừa giàu ý nghĩa, tạo ấn tượng mạnh.

– Ngôn ngữ bình dị, phong phú, giàu giá trị tạo hình và đậm sắc thái Nam Bộ.

– giọng văn chân thật, tự nhiên, nhiều đoạn tạo cảm xúc mạnh.

5. Ý nghĩa văn bản.

Qua câu chuyện về những con người trong 1 gia đình nông dân Nam Bộ có truyền thống yêu nước, căm thù giặc, thuỷ chung với quê hương, với cách mạng, nhà văn khẳng định: sự hoà quyện giữa tình yêu nước và tình cảm gia đình, giữa truyền thống gia đình và truyền thống dân tộc đã tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn của con người Việt Nam trong cuộc chống Mĩ cứu nước.