Dàn bài: Phân tích bi kịch bị cự tuyệt quyền làm người của nhân vật Chí Phèo

dan-bai-phan-tich-bi-kich-bi-cu-tuyet-quyen-lam-nguoi-cua-nhan-vat-chi-pheo

Phân tích bi kịch bị cự tuyệt quyền làm người của nhân vật Chí Phèo

Mở bài :

– Nam Cao ( 1917- 1951) , là nhà văn tiêu biểu của văn xuôi Việt Nam ở cả hai giai đọan trước và sau Cách mạng tháng Tám.Ông là một nhà văn có quan điểm nghệ thuật tiến bộ,có tấm lòng đôn hậu,chan chứa tình thương, gắn bó sâu nặng với quê hương và những người nông dân nghèo khổ.

– Đặc biệt, đến với truyện ngắn “Chí Phèo”, một trong những truyện ngắn viết về đề tài người nông dân nghèo trước CMT8 của Nam Cao, chúng ta không thể không cảm thông và xót xa, đau đớn trước bi kịch bị cự tuyệt của Chí Phèo được thể hiện ở đọan cuối của truyện.Đồng thời qua đó chúng ta cảm nhận sâu sắc giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo của tác phẩm.

Thân bài :

1. Bi kịch bị cự tuyệt quyền làm người của Chí Phèo:

a. Ước mơ muốn làm người lương thiện :

– Cứ tưởng Chí Phèo mãi mãi sống kiếp thú vật , rồi sẽ kết thúc bằng cách vùi xác ở một bờ bụi nào đó.May thay, tình cờ Chí đã gặp thị Nở và được thị thương yêu chăm sóc.Người đàn bà xấu như ma chê quỷ hờn ấy với tình yêu thương mộc mạc , chân thành, đã đánh thức phần nhân tính còn lại trong con người Chí, khiến Chí muốn trở lại làm người lương thiện : “Trời ơi ! Hắn thèm lương thiện, hắn muốn làm hòa với mọi người biết bao!Thị Nở sẽ mở đường cho hắn.Thị có thể sống yên ổn với hắn sao người khác lại không thể được”

– Mùi cháo hành đã đẩy lùi hơi ruợu trong Chí, và ngọn lửa lương tri tưởng đã tắt , giờ lại bùng lên với một ước mơ được sống lương thiện .

b. Bi kịch bị cự tuyệt quyền làm người :

– Nhưng sự mong ước được sống lương thiện của Chí một lần nữa lại không trở thành hiện thực .Thị Nở không thể giúp gì thêm cho hắn. Bởi lẽ :

+ Bà cô thị kiên quyết ngăn cản mối tình này. Bà không thể đồng ý cho cháu gái bà “đâm đầu” đi lấy thằng Chí Phèo – con quỷ dữ của làng Vũ Đai – bấy lâu chỉ có mỗi một nghề rạch mặt ăn vạ.

+ Nghe những lời bà cô mắng, thị Nở thấy “lộn ruột”, nhưng cũng phải nghe theo.Rồi thị giận dữ nói lại tất cả những lời bà cô với Chí Phèo .Điều này khiến Chí “ ngẩn người” và thất vọng, lúc này hắn vẫn chưa tuyệt vọng vì hắn vẫn lại như hít thấy hơi cháo hành .

+ Khi Thị ra về, Chí đuổi theo nắm lấy tay thị. Điều đó chứng tỏ Chí khao khát tình yêu, thiết tha đến với thị Nở – đến với cuộc đời lương thiện – biết chừng nào.

– Khi thấy không cách gì níu giữ được thị Nở , Chí rơi vào tình thế tuyệt vọng. Lúc này đây Chị thật sự thấm thía sâu sắc cái “bi kịch tinh thần của con người sinh ra làm người nhưng lại không được làm người.” Chí đã :

+ Vật vã , đau đớn .

+ Uống rượu , nhưng càng uống càng tỉnh.

+ Chí ôm mặt khóc rưng rức và luôn thấy thoang thỏang mùi cháo hành. ( chi tiết này được nhắc đi nhắc lại nhằm tô đậm nỗi khát khao tình yêu thương và nhất là bi kịch tinh thần của Chí.)

2. Giải quyết: bi kịch biến thành thảm kịch .

– Bi kịch phải được giải quyết và nó đã được giải quyết bằng con đường tất yếu: xã hội đã không cho Chí sống thì Chí phải chết ( vì nếu sống mà không được công nhận là con người thì sống để làm gì?).

– Trong cơn tuyệt vọng, khủng hoảng và bế tắc, Chí càng thấm thía hơn tội ác của kẻ đã cướp đi bộ mặt và linh hồn của mình.Anh đã đâm chết Bá Kiến và tự kết liễu cuộc đời mình.

3. Giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo của tác phẩm:

+ Giá trị hiện thực: Tác phẩm ghi lại bức tranh về xã hội thực dân phong kiến tàn bạo, vô nhân tính. Đồng thời cũng tái hiện lại chân thực bức tranh cuộc sống khốn cùng, bế tắc của người dân lao động bị xã hội cũ đẩy vào con đường tha hóa.

+ Giá trị nhân đạo: Nhà văn miêu tả số phận bất hạnh và cảm thông sâu sắc với bi kịch của người nông dân của .Đồng thời ông còn khẳng định sức sống bất diệt của thiên lương.Lương thiện,khát khao hạnh phúc là bản tính tự nhiên, tốt đẹp và mạnh mẽ của con người. Không thế lực bào tàn nào có thể hủy diệt. Từ đó, nhà văn kêu gọi mọi người hãy luôn tin vào con người, tin vào bản chất tốt đẹp của mỗi người và cùng nhau xây đắp phần Người trong mỗi con người để cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn.

Kết bài :

– Nhân vật Chí Phèo được xây dựng thành công, vừa khái quát, vừa cá tính.

– Bằng tấm lòng yêu thương trân trọng với những người khốn khó, Nam Cao đã phát hiện được những phần sâu kín nhất trong tâm hồn của họ.Đó là những gì còn sót lại của tình người, sự khát khao hạnh phúc, ước muốn yêu thương và nhất là quyền được làm người lương thiện. Bi kịch của Chí Phèo chính là tiếng kêu cứu thiết tha của những con người bất hạnh : Hãy đấu tranh chống lại các thế lực đen tối để con người được sống lương thiện và h. phúc.