Nghị luận "Cái rễ của học hành thì cay đắng nhưng quả của nó thì ngọt ngào" (Ngạn ngữ Hy Lạp)

nghi-luan-cai-re-cua-hoc-hanh-thi-cay-dang-nhung-qua-cua-no-thi-ngot-ngao

Nội dung:

Nghị luận “Cái rễ của học hành thì cay đắng nhưng quả của nó thì ngọt ngào”.

Mở bài:

Lê-nin từng nói: “Học, học nữa, học mãi“. Còn Nhà bác học Đác-uyn từng khuyên con gái ông rằng: “Bác học không có nghĩa là ngừng học”. Việc học đối với con người cũng quan trong như nước đối với cây cối. Người không học không thể thành công. Việc học là quá trình lâu dài, diễn ra suốt đời người và trải qua vô vàn gian khó. Bàn về điều dó, ngạn ngữ Hy lạp có câu: “Cái rễ của học hành thì cay đắng nhưng quả của nó thì ngọt ngào”.

Thân bài:

1. Giải thích:

– “Học hành” là quá trình học tập, tiếp thu tri thức vào bên trong đầu óc của con người nhằm để mở mang trí tuệ, nâng cao trình độ hiểu và năng lực nhận thức của mỗi người, biến tri thức thành năng lực của bản thân.

– “Rễ đắng” là những vất vả, gian nan trên con đường học tập.

– “Quả ngọt” là những thành quả gặt hái được do học hành mà có.

– “Cái rễ của học hành thì cay đắng nhưng quả của nó thì ngọt ngào”: cách nói ẩn dục chỉ công lao, công sức học tập phải trải qua những gian nan, vất vả, thậm chí là những cay đắng. Kết quả của học tập là niềm vui, hạnh phúc cho con người.

→ Câu ngạn ngữ thể hiện nhận thức sâu sắc về qui luật của học vấn và vai trò quan trọng của việc học hành đối với mỗi người.

2. Phân tích và chứng minh: “Cái rễ của học hành thì cay đắng nhưng quả của nó thì ngọt ngào”:

a. “Học hành” luôn là một quá trình gian khó và đắng cay:

– Việc học đòi hỏi tốn thời gian, công sức, trải qua cả một quá trình. Người học đã trải qua và tốn nhiều thời gian, công sức để trải qua cả một quá trình, liên tục chinh phục những thử thách: kiểm tra, thi cử… và đôi lần thất bại.

– Quá trình học tập có những khó khăn, vất vả, gian nan: chiếm lĩnh tri thức, luyện tập, thực hành… Để có thể giỏi giang, thành công đòi hỏi phải có lòng kiên trì, nhẫn nại, cố công, tìm hiểu, tham khảo, học tập không ngừng thì mới vươn xa được.

– Quá trình học tập có khi phải trải qua những thất bại, phải nếm vị cay đắng: điểm kém, bị quở mắng, thi hỏng….

b. Chỉ có học hành kiên trì mới mang lại kết quả tốt đẹp:

– Vị ngọt của kết quả học tập trước hết là người học được nâng cao hiểu biết của bản thân, giàu có hơn về tri thức và tâm hồn, tự tin hơn trong cuộc sống.

– Thành quả học tập mang lại niềm vui, niềm tự hào cho bản thân và gia đình, thầy cô giáo, nhà trường, quê hương…

– Thành công trong học tập cũng chắp cánh cho những ước mơ, khát vọng mới trên con đường lập nghiệp.

– Phải biết chấp nhận đắng cay trong giai đoạn đầu để sau đó hưởng thành quả tốt đẹp lâu dài.

+ Ê-đi-xơn phải trải qua hàng nghìn thí nghiệm, phải tìm tòi không ngừng để phát minh ra bóng đền điện.

+ Mác-xim Gorki phải kiếm sống đủ thứ nghề vất vả nhưng không nguôi khát vọng học tập. Bằng con đường tự học đầy gian truân, say mê đọc sách tiếp cận ánh sáng văn minh nhân loại và trở thành nhà văn vĩ đại của nhân loại.

+ Mạc Đĩnh Chi dù nhà rất nghèo những nhờ khát vọng học tập đã bắt đom đóm cho vào vỏ trứng để lấy ánh sáng đọc sách, sau đỗ trạng nguyên, tiếng thơm còn mãi, đến nay vẫn còn lưu danh.

+ Thầy Nguyễn Ngọc Ký dù bị liệt cả hai tay, nhờ ý chí kiên cường đã không ngại đớn đau, mệt mỏi miệt mài rèn luyện viết chữ bằng chân. Cuối cùng, không những thầy có thể viết được bằng chân mà còn trở thành một thầy giáo ưu tú.

3. Đánh giá, bàn luận mở rộng:

– Câu ngạn ngữ là một lời khuyên tích cực, giúp ta nhận thức được quá trình chiếm lĩnh tri thức, chủ động vượt qua những rào cản, khó khăn… để gặt hái những “trái ngọt” trong học tập.

– Câu nói: “Cái rễ của học hành thì cay đắng nhưng quả của nó thì ngọt ngào” bao hàm một nhận thức đúng đắn, một lời khuyên tích cực. “Cái rễ của học hành thì cay đắng” bởi việc hiểu và tiếp nhận tri thức là vô cùng gian gian. Biến tri thức ấy thành sức mạnh của bản thân còn khó khăn hơn nữa. Nhận thức được cái khó trong quá trình chiếm lĩnh tri thức, mỗi người cần có bản lĩnh, chủ động vượt qua khó khăn để thu nhận được thành quả tốt đẹp trong học tập.

– Trong thực tế, nhiều người lười biếng không chịu khó học hỏi, trau dồi kiến thức, không biết biến nhựa đắng thành quả ngọt dâng cho đời; hay có những người ỷ lại người khác, không nỗ lực, dẫn đến những hành động gian lận, không trung thực trong học tập

– Kết quả học tập nếu không từ công sức bản thân sẽ không bền, sẽ có lúc phải trả giá, sẽ trở thành kẻ kém cõi trong cái nhìn của mọi người.

4. Phê phán:

– Trong thực tế, có những kẻ lười nhát, chỉ mong muốn hưởng thụ, ỷ lại, không trung thực trong học tập, sống mòn, vô cảm.

5. Bài học nhận thức và hành động:

– Nhận thức: Hiểu được quy luật của quá trình học tập, là phương châm học tập. Đây là lời nhắc nhở, động viên tích cực.

– Hành động: Rèn luyện ý chí, tu dưỡng bản thân, nội lực, kĩ năng. Sống có ước mơ, hoài bảo để phấn đấu, có động lực vượt qua khó khăn.

→ Câu ngạn ngữ là phương châm nhắc nhở, động viên bản thân trong quá trình học tập. Là học sinh, để có thể hái được những “quả ngọt” ấy, cần rèn ý thức vươn lên trong học tập, không đầu hàng gian nan thử thách, luôn hướng tới những ước mơ, khát vọng hái quả ngọt từ học vấn để thành công.